Po drugiej wojnie światowej kilka firm produkujących broń i pojazdy w okupowanej przez Sowietów części Niemiec zostało przekształconych w SAG (Sowjetische Aktiengesellschaft) „Awtowelo” MOSKAU. Miały one za zadanie zaspokajanie reparacji należnych aliantom. Gwoli ścisłości, musimy powiedzieć że oprócz usankcjonowanym prawem, pozyskiwaniem wojennych reparacji SAG trudnił zwyczajnym rabunkiem. Tak było aż do 1957 roku. W skład tego sowieckiego koncernu weszły następujące zakłady.
- SIMSON w Suhl - produkcja zbrojeniowa. Ponadto produkcja rowerów, motorowerów a w latach 30-tych również luksusowych samochodów osobowych.Np. Simson Supra należnych reparacji wojennych
- Fabryka Karl Zeiss w Jenie - sprzęt optyczny najwyższej klasy.
- Zakłady BMW w Eisenach - sprytnie ocalone przed dewastacją i grabieżą przez dyr. Alberta Seidlera
- Zakłady AUTO UNION w Chemnitz - samochody wyścigowe Audi i Auto Union
- Zakłady Opel w Brandenburgu - produkcja ciężarówki Opel Blitz
- Zakłady VOMAG w Plauen - ciężarówki dużej ładowności
- Zakłady HORCH w Zwickau - samochody osobowe i terenowe
- Zakłady DKW w Zschopau - motocykle
- Zakłady Daimler Benz w Ludwigsfelde
- Zakłady FRAMO w Chemnitz
- Zakłady Phänomen w Zittau
Praktycznie większość ocalałego z pożogi wojennej przemysłu ciężkiego. upadłej III Rzeszy podlegała temu tajemniczemu (po)tworowi gospodarczemu jakim było SAG AWTOWELO MOSKAU. Do dziś trwają dyskusję i spory na temat roli jaką ten grabieżczy koncern odegrał w upadku gospodarki wschodnich Niemiec i cofnięciu poziomu technologicznego NRD o wiele, wiele lat wstecz. Temat ten interesuje mnie szczególnie z tej racji że piszę książkę o motoryzacji NRD. Mam nadzieję że ukaże się pod koniec tego roku.
Produkcją w tych fabrykach zarządzali sowieci. Oni ustalali profil produkcji i decydowali o tym co działo się dalej z ich produktami. Jeśli mieli na to ochotę to niszczyli całe fabryki, wywożili wgłąb ZSRR parki maszynowe (Opel brandenburg, VOMAG Plauen). Czasem poprostu wysadzali w powietrze całe fabryki - bo taki mieli kaprys.
Ocalenie fabryk w Eisenach, Zschopał, Zwickau, Zittau, Ludwigsfelde, Chemnitz to głównie zasługa, perspektywicznie myślącego kierownictwa i załóg tych firm.
Nawet uzyskanie własnej państwowości przez NRD 7 października 1949, niewiele poprawiło sytuację. Sowieci postępowali w NRD niczym okupanci. Potrzeba było wielu lat by złagodzić ten stan rzeczy i sprawić by gospodarka mogła wrócić na normalne tory. Jak wiemy nie do końca się to udało. Sowiecki bucior mocno przygniatał ten kraj aż do 1990 roku.
Po II wojnie światowej alianci zaklasyfikowali zakłady w Suhl jako fabrykę zbrojeniową i w 1946 roku w dużej mierze je rozebrali. W ramach reparacji wywieziono do Związku Radzieckiego około 4300 maszyn. W oparciu o pozostały park maszynowy, około 900 maszyn rozpoczęto produkcję broni myśliwskiej, wózków dziecięcych i rowerów, z których większość trafiła do Związku Radzieckiego w ramach dalszych reparacji.
W 1947 roku firma została włączona do weimarskiego oddziału radzieckiej spółki akcyjnej SAG Awtowelo (AWO).
Pod koniec 1948 roku fabryka otrzymała zamówienia od Sowieckiej Administracji Wojskowej (SMAD) na budowę motocykla z czterosuwowym silnikiem o pojemności 250 cm3 i mocy 12 KM. Miał osiągać prędkość 100 km/h i spalać 3l benzyny na 100 km. Motocykl nosił markę AWO 425. (czterosuwowy o poj. 250 cm3).
Pierwszy funkcjonalny model ukończono w lipcu 1949 roku, a pierwszą pilotażową serię 25 motocykli ukończono 1 maja 1950 roku.
Produkcja maszyny, która była do pewnego stopnia wzorowana na EMW lub BMW R 23 i R 25 mogła ruszyć już w 1950 roku, z czego wyprodukowano około 210 000 sztuk, zanim produkcja została wstrzymana pod koniec 1961 roku. Prawdopodobnie, gdyby nie sowieckie zamówienie i uzyskanie państwowości również ten projekt by upadł.
BMW R25Przy konstruowaniu motocykla sięgnięto po doświadczenia inżynierów z EMW (Eisenacher Motoren Werke) którzy po wojnie wskrzeszali produkcję motocykli BMW we wschodnich Niemczech.
EMW R 35/3
Pomimo uzyskania własnej państwowości przez NRD dopiero w 1957 roku AWO przekształcono w VEB Fahrzeug- und Gerätewerk „Simson” Suhl. Motocykle i motorowery produkowane w Suhl otrzymały starą przedwojenną markę "SIMSON".
AWO 425 T (Tourist)
Produkcja seryjna modelu 425 rozpoczęła się we wrześniu 1950 roku.
Głównymi konstruktorami motocykla byli Ewald Dähn, Helmut Pitz i Michael Heise. „4” w oznaczeniu modelu oznacza silnik czterosuwowy, a „25” o pojemności skokowej 250 cm³.
Ze względu na moc silnika i stabilność ramy motocykle te przystosowane są do jazdy z wózkami bocznymi. Od 1952 roku firma została włączona do VEB IFA Simson”. Produkowano
do 20 000 egzemplarzy motocykli rocznie Stale podnoszono jakość produkcji i wprowadzano szereg modernizacji. Było to min zmniejszenie ilości punktów smarowania, zwiększenie przebiegów między przeglądowych oraz nowy amortyzowany olejem przedni widelec,
mocniejszy napęd kardana itp. Od początku 1955 roku wszystkie ramy były generalnie wyposażone w odpowiednie wzmocnione punkty mocowania.
SIMSON 425S
Po AWO 425 T, który był technicznie oparty na BMW R 23, opracowano od podstaw sportowy model z AWO 425 S. W 1955 roku zadebiutował AWO 425 S ze zmodyfikowaną głowicą cylindrów, która zapewniała o 2 KM więcej. Po
przed seryjnej rozpoczętej w 1956 roku i zaprezentowanej na targach w
Lipsku w tym samym roku, AWO 425 S wszedł do produkcji seryjnej od 1957
roku. 
W 1958 roku AWO poprawiło między innymi łożyskowanie wahacza w głowicy cylindrów AWO 425 S, zmniejszając hałaśliwość zaworów. Podwozie zostało zmienione. Ponadto wydech został przeniesiony wyżej i bliżej maszyny. AWO T otrzymał zmodyfikowany układ wydechowy w celu zmniejszenia hałasu. Odpowiedni, nowoczesny wózek boczny był również dostępny w firmie Stoye od 1958 roku. W
1958 roku nazwa została zmieniona na Simson 425 i 425 S. Oprócz pełnowymiarowej kanapy dostępne były również pojedyncze
siedzenia ze sprężynami. W
1960 roku wprowadzono dalsze ulepszenia modelu 425 S, obecnie zwanego
Simson Sport, podwozie otrzymało wahacz tylnego koła z hydraulicznie
amortyzowanymi kolumnami sprężynowymi, 18-calowe koła i duże aluminiowe
piasty z pełnym bębnem hamulcowym.
AWO GS 350, rok produkcji 1960
Oprócz motocykli dla zwykłego konsumenta budowano też motocykle sportowe. Maszyny do wyścigów szosowych były budowane w małych seriach dla zespołu fabrycznego i dla prywatnych kierowców. Silniki AWO były stale ulepszane podczas wyścigów w serii mistrzostw NRD. Silniki
z podwójnym wałkiem rozrządu i pionowym wałem, a później zamkniętym
napędem łańcuchowym, zwiększyły osiągi motocykla, a w latach 1953-55 na
maszynach AWO wygrano mistrzostwa NRD w klasie 250 cm3.
Całkowicie
przeprojektowane podwozie z zawieszeniem wahacza tylnego koła, wraz z
ulepszonym silnikiem i pełnymi hamulcami w piaście, zapewniło większe
bezpieczeństwo i komfort jazdy.
Po
rezygnacji z udziału w wyścigach szosowych zbudowano wersję enduro na
potrzeby zawodów, niektóre o zwiększonej pojemności skokowej do 350 cm³. Ponadto były też prywatne przeróbki na trójkołowe nośniki ładunku z urządzeniami przechylającymi.
W sumie w Suhl wyprodukowano około 212 000 motocykli czterosuwowych.
W
1961 roku na polecenie posłusznych sowietom decydentów z Belina zrezygnowano z produkcji na rzecz motorowerów o pojemności 50 cm³ i
silnika dwusuwowego MZ. Stało się tak mimo znacznego popytu na motocykle mimo dużego popytu. Uniemożliwiło to też rozpoczęcie seryjnej produkcji Simsona Sport z silnikiem o pojemności 350 cm3 i nowego projektu o pojemności 500 cm3.
Ta decyzja Państwowej Komisji Planowania NRD wywołała w Suhl wielkie rozczarowanie. W Suhl miała zostać zbudowana kolejna ciężka maszyna z wózkiem bocznym opracowana przez EMW jako AWO 700. 
AWO 700
Wykonano siedem do dziesięciu prototypów. Nadal istnieje kompletny zespół, który zachował się w NRD i dziś należy do kolekcjonera w Jüchen. Nie doszło do seryjnej produkcji tego "Boksera-AWO".
Zachował się też jeden prototyp SIMSON 500 (podaję tą informację choć nie jest pewny rodowód tego motocykla). Jest też jeden prototyp (?) AWO 750
.
Nawet
w czasach NRD AWO osiągnęło status kultowego - nie tylko ze względu na
oczywisty brak nowoczesnych cnzterosuwowych motocykli. Daleko
od planów państwowych ugruntowała się scena AWO, często wspierana przez
prywatne warsztaty samochodowe, które zajmowały się pozyskiwaniem
części i naprawą silników czterosuwowych. Po zjednoczeniu Niemiec w dawnej fabryce Simsona w Suhl powstało muzeum pojazdów. Co roku na terenie dawnej fabryki odbywa się spotkanie fanów AWO ze swoimi maszynami.
W języku potocznym AWO było z szacunkiem nazywane „młotem parowym” ze względu na dźwięk silnika. AWO był bardzo popularny w NRD jako jedyny dostępny motocykl czterosuwowy obok przestarzałego EMW R 35. Ze
względu na brak ofert czterosuwowych innych producentów na rynku
jednośladów NRD, motocykle były później przerabiane indywidualnie. Stosowano np. dłuższy i lepszy widelec z MZ BK 350.
Do dziś duża część zachowanych motocykli AWO jest otoczona troskliwą opieką. Dziś duża liczba motocykli AWO i części zamiennych wciąż dostępnych sprawia, że jest to dobry początek do zajmowania się motocyklami zabytkowymi. Podobną maszyną, która również miała podobną historię (a także osiągnęła status kultowej) był polski SFM Junak, który jednak nie był sprowadzany do NRD.
AWO ma ramę rurową z podwójną pętlą, z hydraulicznie amortyzowanym widelcem teleskopowym z przodu i zawieszeniem o prostym skoku (Tourenawo) lub zawieszeniem z wahaczem z tyłu. Zapłon iskrowy działał niezależnie od 6-woltowej instalacji elektrycznej, której akumulator jest ładowany przez alternator zamontowany z przodu wału korbowego. Wyłącznik zapłonu znajduje się w obudowie lampy, w której znajdują się również lampki kontrolne biegu jałowego i funkcji oświetlenia.
Od początku 1954 roku montowano ulepszoną czterobiegową skrzynię biegów.
Od 1955 roku AWO 425 miał trzy mocowania ramy do szybkiego montażu wózka bocznego Stoye model Stoye SM (gondola bez zamykanego bagażnika). AWO Sport ma cztery punkty mocowania ramy, dzięki czemu Stoye Elastic (gondola z zawieszeniem oscylacyjnym) lub, z niewielkimi modyfikacjami, wózek boczny Stoye Super Elastic, oryginalnie opracowany dla MZ też można zamontować.
Napęd kardana z krótszą redukcją biegów i zmodyfikowany napęd prędkościomierza były dostępne jako zestawy do konwersji.
Zapłon iskrownikowy czasami powodował trudności z powodu uszkodzenia magnesu i cewki. Wiele pojazdów zostało następnie przerobionych na zapłon akumulatorowy, co jednak wiązało się z wadą polegającą na niedokładnym poziomie naładowania akumulatora. W związku z tym często kierowcy wyposażali swoje pojazdy w oba układy zapłonowe w niektórych przypadkach, aby w przypadku awarii zapłonu magneto można było przełączyć przewód zapłonowy na zapłon z akumulatora.
AWO 750 (PROTOTYP ? a może zmota?)
Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.
I jeszcze jeden AWO 750 ?
SIMSON 425S
Wyprodukowano około 85 000 maszyn o numeracji podwozi od 150 000 do 234 746. Do 1958 roku model był znany jako „AWO 425 SPORT”, później jako „Simson Sport”. Zapłon magneto AWO został zbudowany identycznie w polskim SFM Junak. Mała seria z silnikiem 350 cm3 w wersji enduro została wyprodukowana dla pojazdów eskortujących. Ta wersja silnika była również dostępna na rynku jako zestaw modernizacyjny, ale tylko w ograniczonej liczbie. literatura Eduard Werner: klasyki motocykli z NRD Simson 425 i Simson Sport.
SIMSON REX 350 ESKORT https://www.classicdriver.com/de/bike/standard/rex-350-sport/1957/464669
Ładna konwersja AWO 425 na choppera.
JEŚLI
POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO
BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH
FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI
NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A
JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE. W BIBLIOTECE ZNAJDZIECIE TEŻ
LINKI O TEMATYCE INNEJ NIŻ MOTORYZACJA. ZDROWIE, PODRÓŻE, DOBRA KUCHNIA
TO TYLKO KILKA Z NICH. ZAPRASZAM
https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html
Jeżeli podobają się wam moje
felietony to zapraszam do obserwowania mojego bloga MĘSKI BIGOS.
Informacje o nowościach znajdziecie na wielu grupach motoryzacyjnych w
mediach społecznościowych FB, TT, INSTAGRAM, TT i innych.
Jeżeli
interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej
firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach.
Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących
ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić
waszą ciekawość.
Jeżeli
podobają się (lub nie - krytyka też jest potrzebna) Wam moje felietony
to proszę obserwujcie Męski Bigos. Komentujcie je a jeśli możecie to
udostępniajcie swoim znajomym.
- https://fahrzeug-museum-suhl.de/awo-425/
- https://www.classicdriver.com/de/bike/standard/rex-350-sport/1957/464669
- https://pl.pinterest.com/pin/242490761169799728/
- https://de.wikipedia.org/wiki/Awtowelo
- Simson mit neuen Typenbezeichnungen. In: Kraftfahrzeugtechnik 2/1957, S. 76.
- Eduard Werner: Ostdeutsche Motorradklassiker Simson 425 und Simson Sport. Uwe Welz Verlag, 1999, ISBN 3-933177-04-9.
- Kraftfahrzeuge auf der Leipziger Frühjahrsmesse 1956. In: Kraftfahrzeugtechnik 3/1956, S. 84–85.
- Verbesserungen an Simson-Motorfahrzeugen. In: Kraftfahrzeugtechnik 6/1958, S. 236
- Volkseigener Kraftfahrzeugbau auf der Leipziger Frühjahrsmesse 1960.In: Kraftfahrzeugtechnik 3/1960, S. 99
- Kraftfahrzeugtechnik 4/1957, S. 157.
- Das neue Getriebe der AWO 425. In: Kraftfahrzeugtechnik 1/1955, S. 22–23.
- AWO mit Doppelzündung. In: Kraftfahrzeugtechnik, Heft 9/1955, S. 324–325.
