Translate

czwartek, 29 grudnia 2022

#375 - AUTO STORY - SKODA 706R

 


Wojna się skończyła. Gospodarki wielu krajów, dotychczas pracujące w trybie wojennym, powoli wracały na właściwe tory. Już nikt nie potrzebował karabinów, czołgów, bomb czy granatów. Potrzebne za to stały się traktory, ciężarówki, autobusy, tramwaje, wagony kolejowe. 
 
W powojennej Czechosłowacji sytuacja kształtowała się o tyle pozytywnie że kraj nie odniósł poważniejszych szkód w wyniku działań wojennych. Straty w ludności też nie były nadmierne. Jednocześnie powrót z emigracji rządu i prezydenta, sprawiły że zwycięska Armia Czerwona nie mogła, w przeciwieństwie do innych krajów Europy wschodniej, zbytnio grabić Czechosłowacji. 
Mimo to  nowy transport był bardzo potrzebny. Trzy wielkie firmy Tatra, Praga i Skoda szybko wypuściły na rynek cywilne wersje ciężarówek produkowanych w czasie wojny na potrzeby III Rzeszy. Były to Praga RN/RND , Tatra 114,Skoda 256. O wszystkich tych samochodach pisałem już na łamach mojego bloga. Wystarczy zajrzeć do biblioteki.


Škoda 256 B: Zapomenutý skvost
SKODA 256

TATRA 114/115

PRAGA RN/RND

Były to jednak ciężarówki o niewielkiej ładowności. Jak na potrzeby odbudowującej się gospodarki trochę za małe. Z drugiej strony na rynek trafiła potężna Tatra 111 i 141. Samochód ten, opracowany jeszcze w czasie wojny stanowił idealną bazę jako ciężki nośnik dźwigów, koparek, jako ciężka wywrotka czy też ciągnik balastowy. O tym samochodzie też znajdziecie felieton w bibliotece bloga. 
TATRA 111
 
Potrzebny był samochód ciężarowy o ładowności około 6-8 ton. Koncern Skoda jeszcze przed wojną produkował taki samochód. Była to Skoda 706. Jej ładowność wahała się, w zależności od wersji, pomiędzy 6500 a 7000 kg.
 
 Škoda 706

 Skoda 706 Tractor-Trailer | Skoda, Tractor trailers, Trucks 

Nie miało sensu wznawianie produkcji modelu wycofanego z produkcji w 1943 roku. Postanowiono więc na jego bazie zbudować nowy samochód o ładowności do 9000 kg. Myślą przewodnią było też to by konstrukcja ta mogła być wytwarzana przez około 10 lat i żeby mogła być bazą dla swojego następcy. Było to o tyle łatwe że wiele podzespołów nowej Skody opracowano potajemnie podczas wojny. Tak było z silnikiem.

 

Niestety nie można było tak od razu wprowadzić do produkcji nowego auta. Już po zakończeniu wojny, 9 maja 1945 r. około godziny 19.00, doszło do ostatniego bombardowania - właśnie w okolicach Mladoboleslavska i Mělnice Wielu naocznych świadków twierdzi, co spodobało się komunistom, że był to nalot Luftwaffe () Bzdura - Luftwaffe już wtedy nie istniało - z drugiej strony inni naoczni świadkowie twierdzą, że był  to nalot Armii Czerwonej, o czym świadczą zapisy w dzienniku wojennym 2. Armii Lotniczej 1. Frontu Ukraińskiego. 
Oprócz budynków mieszkalnych zniszczeniu uległa większość fabryki samochodów, zwłaszcza magazyny akcesoriów i hale ze specjalnymi maszynami produkcyjnymi Ocalało jednak archiwum i dokumentacja techniczna. W ciągu kilku tygodni lub miesięcy pracownikom udało się uprzątnąć gruz i rozpocząć odbudowę fabryki samochodów. 
 
 
Tylko kilka sztuk samochodów Škoda 706 R zostało zbudowanych z odzyskanych części i były one praktycznie niekompletne. Zaraz potem zapadła decyzja polityczna, że ​​w Mladá Boleslav pozostanie tylko produkcja samochodów osobowych, a cała reszta zostanie przeniesiona do pobliskich Letňan, do Zakładów Lotniczych Avia. Nie spodziewano się tam wówczas ożywienia produkcji samolotów, a wykorzystanie wykwalifikowanych ludzi i wysokiej jakości maszyn do produkcji niezbędnych ciężarówek było dość logiczne.  








 
 I tak w 1945 roku produkcja została oficjalnie przeniesiona do pierwotnej fabryki samolotów, która w przeciwieństwie do Mladá Boleslav nie była dotknięta nalotami i mogła rozpocząć produkcję niemal natychmiast, ale i tak do 1947 roku większość zespołów maszynowych była nadal dostarczana przez AZNP Mladá Boleslav .  
 
W kolejnych latach w Letňanach wyprodukowano 7877 samochodów Škoda 706 R oraz kilka tysięcy podwozi i kompletnych autobusów Škoda 706 RO będącego pochodną Skody 706R.  
 Škoda 706 RO | Robert Kubica | Flickr
 
Należy zauważyć, że pracownicy produkcji ciężarówek i autobusów Avii nie byli entuzjastycznie nastawieni, ponieważ często uważali to za formę upokorzenia, gdyż wcześniej produkowali samoloty. Na początku lat pięćdziesiątych komunistyczne kierownictwo Czechosłowacji zdecydowało, że Avia musi powrócić do produkcji samolotów, a produkcja ciężarówek zostanie przeniesiona do Kraju Libereckiego.  
Wywołało to kolejne perturbacje i niezadowolenie pracowników.
 ŠKODA 706 R - YouTube
 
W ciągu zaledwie trzech miesięcy setki montażystów i pracowników musiało uczyć się w firmie Avia na nowo budowy samolotów. Jednocześnie zaczęto przenosić produkcję do miejsc, gdzie doświadczenie i obycie z maszynami było minimalne. I tak Elektro-Praga Rýnovice zmieniła się z fabryki odkurzaczy w fabrykę silników , fabryka maszyn ROTEX Liberec-Hanychov do fabryki produkcji osi, TONAK Mnichovo Hradiště (czapki) i Elektro-Praga Mnichovo Hradiště (piece domowe) na montownię podwozi.  Takie idiotyzmy potrafią wymyślać tylko komuniści.
 
Produkcja napotykała trudności, które wydawały się celowo generowane – na przykład wiele maszyn produkcyjnych musiało pozostać w Letňanach i trzeba było kupować nowe maszyny, co trwało wiele lat. W szczególności linia kolejowa Praga-Turnov i łącząca Pardubice-Liberec, na której osi leżą wszystkie zakłady, była w tym czasie bardzo zajęta logistyką produkcji jednej ciężarówki. Już w październiku 1951 roku w nowych lokalizacjach rozpoczęto produkcję poszczególnych podzespołów, a 2 stycznia 1952 roku pierwszy autobus Škoda 706 RO oficjalnie opuścił bramy firmy Rýnovice. 
Do końca roku wyprodukowano 340 podwozi i kompletnych ciężarówek Škoda 706 R, w 1953 roku już 2446 sztuk, a w 1954 roku już 4120 sztuk (nie licząc autobusów). Zarówno Avia, jak i „nowe” zakłady produkcyjne nadal podlegały organizacyjnie AZNP – tak było do września 1952 r., kiedy to nowe przedsiębiorstwa tymczasowo usamodzielniły się jako Podnik závodů Š 706.
Wreszcie, 1 stycznia 1953 r., powstała niezależna firma samochodowa Liberecké automobilové závody (LIAZ ) z siedzibą w Rýnovicach i głównym zakładem montażowym w Hradiště. Jednak już pod koniec 1953 roku z niezrozumiałych przyczyn nastąpił dalszy podział firmy na poszczególne zakłady i tak było do 1958 roku, kiedy to wraz z pojawieniem się nowego modelu 706 RT nastąpiła ponowna fuzja firmy LIAZ.

Škoda 706 R to samochód ciężarowy wytwarzany przez firmę Škoda w latach 1946-1951.  Zamontowano w niej silnik o pojemności 11782 cm³ i mocy 145 KM (106,6 kW), który rozpędzał samochód do prędkości maksymalnej 55 km/h. 

 Modèle réduit Skoda 706 R, Pritsche, 1952 ,blue ,noir 1/43 


Wymiary Škody 706 R:

  • Długość: 8285 mm
  • Szerokość: 2500 mm
  • Wysokość: 2360 mm

Wyprodukowano 7877 egzemplarzy Škoda 706 R. W roku 1951 produkcję pojazdu przejęły zakłady LIAZ, które pod własną marką wyprodukowały do 1957 roku jeszcze 20 531 pojazdów.

 









 Rodzaje i konstrukcje: 
Škoda 706 R – podstawowa wersja samochodu – platforma lub samo podwozie do specjalnie budowanych nadbudów.  
Škoda 706 RS – przebudowana, wywrotka – model z hydraulicznie składanym nadwoziem.  
Škoda 806 RS – wywodząca się z eksportu ośmiotonowa wywrotka ze wzmocnioną ramą podwozia (wzmocnienie w kształcie litery X), prawie nie pojawiła się na rynku krajowym.  
Škoda 900 R – pochodna eksportowa dziewięciotonowa platforma ze wzmocnioną ramą podwozia (wzmocnienie w kształcie litery X) i wzmocnionymi resorami piórowymi, prawie nie pojawiła się na rynku krajowym. poprzez zmniejszenie i wydłużenie ramy oraz modyfikację silnika wyprowadzono wspomniany wcześniej autobus 
Škoda 706 RO (zrekonstruowany, omnibus), a z niego samochód osobowy Škoda 706 ROK (miejski), prawie wyłącznie w konstrukcji śmieciarki (zredukowana rama jest przystosowana do wysokich nadbudów; kabina zaczerpnięta z przedniej części autobusu, podobnie jak trzydzieści lat później w wozie strażackim LIAZ serii 150). Szczegóły na odpowiedniej stronie.  
 
Po wycofaniu produkcji z Avii wyprodukowano 20 531 samochodów Škoda 706 R we wszystkich wersjach (nie obejmuje to autobusów i autokarów). Model Škoda 706 R był ostatnią ciężarówką macierzystej firmy samochodowej Škoda i jednocześnie jedynym LIAZ-em z klasyczną kabiną.
 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

Polecam też inne nasze posty: Znajdziecie tu teksty o zdrowiu, historii motoryzacji, podróżach i ciekawych miejscach a także rzeczach smacznych.


https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-csepel-cs-130.html 

 

 

JEŚLI POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE.

https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html

https://www.instagram.com/meski.bigos/ 

BIBLIOTEKA



#374 - URSUS C-45 - Na traktorze jedzie i orze.

 


Na początku 1946 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu w Polsce produkcji ciągników rolniczych. Ze względu na konieczność szybkiego wdrożenia do produkcji tego typu pojazdu, zdecydowano o skopiowaniu konstrukcji niemieckiego ciągnika Lanz Bulldog D9506, którego wiele egzemplarzy zostało w granicach Polski, pozostawionych przez Niemców po II wojnie światowej

 

Jego zaletami była stosunkowo duża moc przy prostej budowie i obsłudze. Prace nad traktorem prowadzone były pod kierunkiem inż. Edwarda Habicha. Polegały głównie na stworzeniu dokumentacji techniczne i dostosowaniu konstrukcji do polskich warunków w tym niskich kwalifikacji robotników mających go produkować.

 prof. E. Habich fot – Ursus Historyczny  

Edward Habich / tu z kolejnym swoim projektem traktorem EH4X4

Ukończono je w lipcu 1946 roku. Po tym etapie przyszła kolej na budowę i testy prototypów. Pierwszy miał oznaczenie LB-45.  Pokazano go publicznie 1 maja 1947 roku podczas corocznego święta pracy. Prace przygotowawcze, w tym testy drogowe i polowe, trwały do września 1947 roku po czym gotowa konstrukcja pod oznaczenie Ursus C-45 trafiła do seryjnej produkcji w fabryce PZInż. w Ursusie. 

 

To właśnie w tych zakładach do 1939 roku produkowano samochody Ursus i Polski Fiat a także pierwsze polskie ciągniki rolnicze.

 Ursus C-45 w wersji leśnej - Strona 3 


Jeszcze w tym samym roku fabrykę opuściło 130 traktorów by w latach 50-tych XXw. osiągnąć roczny poziom produkcji około 5000 sztuk. Pierwszy z nich o numerze 001 został skierowany do Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Pyrzycach. To właśnie PGR-y były głównymi odbiorcami tego ciągnika. Rolnik indywidualny o jego zakupie mógł sobie co najwyżej pomarzyć.Ciągówka - Zabytki techniki ocalić od zapomnienia | 2022

Ursus C-45 wyposażony był w jednocylindrowy, leżący, silnik średnioprężny.

Uruchamianie silnika odbywało się przez podgrzewanie znajdującej się z przodu gruszki żarowej przy pomocy tzw, lutlampy. Po podgrzaniu by uruchomić silnik należało wyjąć koło kierownicy wraz z kolumną i wsunąć w otwór bocznego koła zamachowego. Następnie, przez przekręcenie kierownicy, można było uruchomić silnik. Oj, trzeba było mieć dużo siły do tego.

Ursus C-45 początkowo był produkowany tylko w wersji na kołach stalowych. Później opcjonalnie był dostępny na kołach ogumionych. W trakcie produkcji poddawany był stale modernizowany. W 1954 roku został zastąpiony przez zmodernizowany model C-451.

Używany był do prac polowych na glebach bardzo ciężkich i ciężkich. Mógł swobodnie ciągnąć trzy załadowane przyczepy. Resurs silnika bez remontu kapitalnego wynosił około 12 000 godzin.

May be a black-and-white image of 5 people and street

Dane techniczne

  1. typ silnika – Bulldog C-45
  2. rodzaj silnika – dwusuwowy,średnioprężny, jednocylindrowy, chłodzony wodą
  3. pojemność skokowa silnika – 10 300 cm³
  4. moc silnika – 33 kW (45 KM) przy 650 obr/min
  5. liczba obr/min przy normalnym obciążeniu – 630
  6. najmniejsza liczba obr/min podczas pracy luzem – 350
  7. układ cylindra – poziomy
  8. stopień sprężania– 4,75
  9. średnica cylindra – 225 mm
  10. skok tłoka – 260 mm
  11. paliwo - olej napędowy
  12. jednostkowe zużycie paliwa przy normalnym obciążeniu – 280 g/(KM×godz)
  13. sprzęgło – dwutarczowe, suche
  14. skrzynia biegów – trzybiegowa z przyspieszaczem (wersja z kołami ogumionymi)
  15. liczba biegów do jazdy w przód:
    • 3 (wersja z kołami żelaznymi)
    • 6 (wersja z kołami ogumionymi)
  16. liczba biegów wstecznych:
    • 1 (wersja z kołami żelaznymi)
    • 2 (wersja z kołami ogumionymi)
  17. prędkość jazdy:
    • 3,5–6,2 km/h (wersja z kołami żelaznymi) – I bieg – 3,5 km/h; II bieg – 4,7 km/h; III bieg – 6,2 km/h; wsteczny – 4,4 km/h
    • 3,3–16,7 km/h (wersja z kołami ogumionymi) – I bieg – 3,3 km/h; II bieg – 4,4 km/h; III bieg – 5,8 km/h; IV bieg – 9,4 km/h; V bieg – 12,6 km/h; VI bieg – 16,7 km/h; wsteczny – 4,1 km/h; wsteczny przyspieszony – 11,9 km/h
  18. siła uciągu:
    • 17 kN  (1750 kG) (wersja z kołami żelaznymi)
    • 21,5 kN (2200 kG) (wersja z kołami ogumionymi)
  19. wymiary: koła stalowe / ogumione:
    • długość – 3542 / 3522 mm
    • szerokość – 1675 / 1835 mm
    • wysokość – 2300 / 2190 mm
    • rozstaw osi – 2035 / 2035 mm
    • rozstaw kół przednich – 1370 / 1420 mm
    • rozstaw kół tylnych – 1370 / 1505 mm
    • prześwit w najniższym punkcie podwozia – 330 / 220 mm
    • wysokość osadzenia zaczepów:
      • hak pociągowy – 870/800/675 / 820/750/625
      • zaczep rolniczy – 440 / 385
    • najmniejszy promień skrętu – 4,4 / 4,5 m
  20. Obciążenie osi w gotowości do pracy ciągnika: koła stalowe / ogumione:
    • oś przednia – 1340 / 1400 kg
    • oś tylna – 2290 / 2260 kg
    • razem – 3630 / 3660 kg
  21. maksymalna siła uciągu bez uwzględnienia poślizgu w kG – 1750 (koła stalowe); 2200 (koła ogumione)

 

 Ciągnik Ursus C-451, produkowano w latach 1954–1959.  Popularnie mówiono o nim  „saganem na gumowych kołach” lub "Warszawa z kominkiem". W modelu tym dokonano szeregu zmian ułatwiających eksploatację pojazdu oraz podnoszących jego walory użytkowe. Wprowadzono rozruch benzynowy, nowy wtryskiwacz paliwa, wentylator chłodnicy o zwiększonej wydajności. Wzmocniony oś przednią. W silniku zastosowano nowy, wzmocniony wał korbowy powierzchniowo hartowany co znacząco wydłużyło jego resurs.  Zmodernizowano oświetlenie. Dodano też możliwość pracy z narzędziami podwieszanymi. Zmieniono kształt kabiny, dodano stałą szybę przednią, nowe błotniki. Dodano możliwość przewożenia pomocnika traktorzysty na bocznym siedzeniu. Poprawiono też właściwości trakcyjne ciągnika.

Silnik średnioprężny zastosowany w Ursusie C-451 był prosty w budowie, miał dużą tolerancję na paliwa słabej jakości i był wytrzymały. Wadą silnika była jego masa, hałaśliwość, paliwożerność i kłopotliwa obsługa.

Produkcja ciągnika C-451 w ZM Ursus została zakończona w 1959 roku, po zbudowaniu 50 000 sztuk. Przyczyną zaprzestania produkcji była przestarzała konstrukcja. Jeszcze w 1956 r. wyprodukowano 7,8 tys. sztuk, w 1957 r. – 5,9 tys., zaś w 1958 tylko 3,5 tys. Mimo spadku produkcji setki ciągników zalegały na terenie fabryki. 

Państwowe Ośrodki Maszynowe, zajmujące się dystrybucją ciągników, nie składały tak dużych zamówień. C-451 dla rolnictwa indywidualnego były mało przydatne. Powszechnie narzekano, że są zbyt ciężkie. Paliły dwa razy więcej paliwa niż ciągniki importowane.

Dokumentację techniczną przekazano do Zakładów Mechanicznych w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie ciągnik ten produkowany był jeszcze w latach 1960–1965.

Ciągniki  C-45 i C-451 były eksportowane do Chin, Korei Północnej i Brazylii. Wyeksportowano przez wszystkie lata produkcji ponad 6000 sztuk.




Ursus C-45 - YouTube










Labiryntarium - Niszczejące, zabytkowe Ursusy C-45 zwane Bulldogami w  podświdnickiej wsi.

Replika półgąsienicowego Ursusa C-45 wyjechała z garażu


Oprócz rolnictwa Ursusy C-45 i C-451 były szeroko wykorzystywane w budownictwie, gospodarce komunalnej i górnictwie. Dziś zobaczyć pracującego C-45 możemy co najwyżej na zlotach i pokazach. Ursus C-45, pomimo swojej archaicznej konstrukcji dobrze wypełnił rolę do której został powołany. Był pierwszym masowo obecnym traktorem na ziemiach polskich.

 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

 Wiele moich postów nie jest promowanych na Facebooku. Zainteresowanych zachęcam do poszukiwania interesujących ich tematów tu https://meskibigos.blogspot.com/

 

Polecam też inne nasze posty: Znajdziecie tu teksty o zdrowiu, historii motoryzacji, podróżach i ciekawych miejscach a także rzeczach smacznych.

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-csepel-cs-130.html 


JEŚLI POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE. W BIBLIOTECE ZNAJDZIECIE TEŻ LINKI O TEMATYCE INNEJ NIŻ MOTORYZACJA. ZDROWIE, PODRÓŻE, DOBRA KUCHNIA TO TYLKO KILKA Z NICH. ZAPRASZAM

https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html