Translate

środa, 29 grudnia 2021

#254 - SAN H100 / Regres?

 


Pomimo usilnych starań konstruktorów i załogi Sanockiej Fabryki Autobusów w Sanoku (obecnie AUTOSAN SA) nad poprawą jakości, (czyt. odporności na jakość polskich prowincjonalnych dróg i idiotoodporności kierowców i serwisantów w przedsiębiorstwach transportowych), nowoczesnych autobusów SAN H25/H27 nie udało się osiągnąć zamierzonych efektów. Konstrukcja samonośna będąca rozwinięciem autobusu SAN H01 nie wytrzymywała warunków w jakich ją eksploatowano. Mechanicy nazywali je blaszaną katastrofą. Były nowoczesne ale jednocześnie bardzo delikatne.



SAN H01 (1958-1961)
SAN H25/H27 (1961-1966)   w tle następca SAN H100 (1967-)
Podjęto więc prace nad nowym autobusem, którego konstrukcja eliminowałaby wady H25/H27 w znacznym stopniu wydłużając przebiegi między naprawami.

 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

Prace konstrukcyjne podjęto już w 1963 roku. Z desek kreślarskich zjechało kilka projektów. Niektóre doczekały się formy jeżdżących prototypów. SFA-2 - Wikiwand 

SAN SFA-2 (Prototyp projektu Zdzisława Beksińskiego) 1962r.

 

SAN SFA-3 (Prototyp projektu Zdzisława Beksińskiego) 1962r.


Początkowo planowano zastąpienie modelu H25/H27 autobusem SAN H30. Jednakże po wyprodukowaniu czterech sztuk zaprzestano dalszych prac nad tym projektem. 

SAN H30

Podobnie było ze skróconą wersją tego autobusu oznaczoną SAN H26



Konieczność wdrożenia do produkcji nowego autobusu spowodowała że pod koniec 1965 roku w Sanoku w Zakładowym Biurze Konstrukcyjnym SFA kierowanym przez inż. Kazimierza Gałęzę w czasie zaledwie kilku miesięcy opracowano autobus SAN H100.

Pierwsza partia produkcyjna zjechała z taśmy pod koniec 1966r. Zakładano wówczas  przebieg tych pojazdów do naprawy głównej na 500 tys. km). Produkcję autobusów H100 w wersji międzymiastowej rozpoczęto w kwietniu 1967 roku. Seryjną produkcję podjęto od 1 lipca 1967. W późniejszych miesiącach podjęto także produkcję autobusu w wersji miejskiej. 

Konstrukcja modelu H100 znacznie różniła się od poprzedników. Posiadał solidną ramę nośną konstrukcji stalowej nitowanej, pochodzącą z prototypowego autobusu lokalnego SFA 21

SAN SFA 21

Osprzęt elektryczny adaptowano z innych pojazdów produkowanych w Polsce. Podobnie cały układ napędowy przeniesiono z niewielkimi zmianami z samochodów STAR 28/29.

Ramowa konstrukcja skutkowała zmniejszoną pojemnością autobusu.

W związku z tym w autobusie H100A było trzydzieści trzy miejsca siedzące dla pasażerów, jedno dla obsługi oraz sześć miejsc stojących a w modelu H100B dziewiętnaście miejsc siedzących dla pasażerów, dwa dla obsługi i czterdzieści jeden miejsc stojących.  Autobusy te można było spotkać głównie na ulicach mniejszych miast. San H100 był pierwszym, w pełni udanym typem autobusu produkowanym w sanockiej fabryce. Był jednocześnie ostatnim sanockim autobusem konstrukcji ramowej. Łącznie wyprodukowano 23 770 sztuk Sanów H100, w tym 17 897 w wersji międzymiastowej (oznaczenie modelu: H100A) oraz 5873 sztuki w wersji miejskiej (oznaczenie: H100B).










Poza rynkiem krajowym autobusy SAN H100 były eksportowane. Można je było spotkać na drogach Bułgarii, ZSRR, Indiach, Bangladeszu, Wietnamu, Kuby i wielu innych krajów.



 

Produkowana w niewielkich ilościach wersja kabriolet służyła jako autobus turystycznych w Warszawie, Krakowie, Gdańsku i innych zabytkowych miastach.

 








 
 




W 1968 roku na taśmę produkcyjną wszedł nowy autobus AUTOSAN H9. Przez prawie 6 lat, do 1974 roku był produkowany obok SAN-a H100 nim całkowicie wyparł go hal fabrycznych. 

 Ilustracja

BIBLIOGRAFIA

http://www.omnibusarchiv.de/Typenblatt/000021.pdf

http://autosan.cba.pl/historia/historia07.html 

 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

 Polecam też inne artykuły na moim blogu:

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-praga-s5t.html

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-zubr-a80.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-tatra-805.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-samochody-z-krainy-roz.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-gaz-63-4x4-wiecznie-zywy.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/madara-panna-do-ciezkiej-pracy-miss-pro.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/05/auto-story-horch-h3a-ifa-h3a.html