#048 - POMORSKIE WĘDRÓWKI - CZAPLINEK / TEMPELBURG - Goci, Templariusze i U-booty 53°33′29″N 16°13′59″E

 Pojezierze Drawskie i jego największe jezioro Drawsko a obok drugie mniejsze Czaplino. Pomiędzy  nimi malowniczo położony Czaplinek, dawny Tempelburg. Bez problemu dojedziemy tu drogami, krajową nr 20 i wojewódzkimi nr 163, nr 171 i nr 177.

 Najstarsze ślady osadnictwa, pochodzą sprzed 2500 lat. Odkryto je na wyspie Bielawa na jeziorze Drawsko, w Starym Drawsku i w okolicy obecnego obecnego miasta Czaplinek. Na początku naszej ery żyli tu germańscy Goci https://pl.wikipedia.org/wiki/Goci, po nich przybyli tu Pomorzanie - ludy spokrewnione z Kaszubami i Słowińcami. W XII wieku na terenie obecnego miasta istniała rozwinięta osada. Podczas najazdu zbrojnego na Pomorze przeprawiał się tędy Bolesław Krzywousty, włączając (na krótko) słowiańskie Pomorze do Polski.

 

To tu w tamtych czasach przebiegała granica polsko-pomorska, wykorzystująca przesmyk między jeziorami jako naturalną przeszkodę. 

W 1286 roku książę wielkopolski i przyszły król Polski Przemysł II  sprowadził na ten teren rycerzy Zakonu Świątyni Jerozolimskiej - Templariuszy, którzy obok istniejącej osady w 1290 r zbudowali zamek komandorii – Tempelborh / Tempelburg. W 1291 r Czaplinek otrzymał prawa miejskie. W 1319 roku został włączony do biskupstwa kamieńskiego. W 1366 roku ziemie te nabył król Kazimierz III Wielki i włączył do Korony. W 1407 powstało Starostwo Drahimskie z Czaplinkiem leżące na północnych krańcach Wielkopolski w województwie poznańskim. W rękach polskich Czaplinek pozostawał do 1658 roku, kiedy to na mocy traktatów welawsko-bydgoskich  przeszedł jako zastaw we władanie Brandenburgii-Prus. Od 1701 r. Czaplinek oficjalnie nazywa się Tempelburg i znajduje się w granicach Królestwa Prus, a od 1871 do 1945 Niemiec. 

 W wieku XVIII miasto przeżywało bardzo ożywiony rozwój, mimo że miasta nie omijały w tym czasie pożary. W 1725 roku wielki pożar zniszczył miasto prawie w całości. W drugiej połowie XVIII wieku zamek Drahim stopniowo tracił znaczenie jako forteca, po pożarze popadł w ruinę. Około 1870 r. doprowadzono do miasta linię kolejową. Rozpoczęła się budowa dróg, brukowanych ulic, sieci gazowniczej, powstała poczta wraz z telegrafem.

 

 Miasto znajdowało się przed linią niemieckiego oporu i było bronione przez oddziały Wermachtu i SS. Po przełamaniu głównych pozycji Wału Pomorskiego w kierunku Czaplinka nacierały oddziały 7 pułku 3 Dywizji Piechoty. Trzy bataliony wspierane przez pododdziały artylerii zdobyły miasto bez zniszczeń 3 marca 1945 roku. Niemcy w obawie przed okrążeniem w pośpiechu opuścili miasto. 

 

Co warto zobaczyć:

 
neoromański kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1829–1830r

dzwonnica drewniana przy kościele parafialnym z XVIII wieku z dzwonem odlanym w Kołobrzegu w 1730r

 ratusz z 1845 r., ul. Rynek 6

 dawny budynek warsztatowo-mieszkalny przy ul. Studziennej 2

 kościół pw. Świętej Trójcy z XIII wieku, odrestaurowany w 1725 r., parafialny parafii Świętej Trójcy z unikalnym barokowym ołtarzem baldachimowym z XVIII w. i klasycystyczną amboną z I poł. XIX w.

 budynek Poczty Polskiej przy Rynku

cmentarz żydowski

 

Czaplinek, dzięki położeniu nad największym zachodniopomorskim jeziorem, Drawsko, współcześnie jest nierozerwanie związany turystyką. Znajduje się tutaj baza noclegowa, oraz duża przystań żeglarska. W Czaplinku zaczyna się spływ rzeką Drawą. Przy ul. Drahimskiej nad jeziorem Drawsko wyznaczono letnie kąpielisko śródlądowe. Istnieje również oficjalne, strzeżone miejsce do kąpieli nad jez. Czaplino. 

 

Drawsko – jezioro rynnowe polodowcowe na Pojezierzu Drawskim. Powierzchnia zwierciadła wody wynosi 1781,5 ha. Objętość wody w zbiorniku wynosi 331 443,5 tys. m³.

Maksymalna głębokość wynosi 79,7 m, a średnia głębokość 17,7 m. Drawsko jest drugim jeziorem po Hańczy pod względem głębokości w Polsce.

Przez jezioro Drawsko przepływa rzeka Drawa. Na jeziorze znajduje się 12 wysp: Lelum, Polelum, Mokra, Środkowa, Zachodnia, Bagienna, Samotna, Dzika (Bobrowa), Żurawia, Czapla, Kacza oraz największa wyspa Bielawa, która jest piątą wyspą jeziorną w Polsce pod względem wielkości.

Już przed II Wojną Światową w Czaplinku stacjonowały łodzie motorowe Nixe , Moewe i Reiher. 

 

Ich armatorem był Gustav Zemke. Jeszcze w 1950 burmistrz Czaplinka Krupiński w sprawozdaniach wykazywał je jako jednostki pływające mieszczące 50 i 60 pasażerów.

 

 Administratorem wód Drawska jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Utworzył on obwód rybacki jeziora Drawsko na rzece Drawa, który obejmuje wody jezior:

• Drawsko, Prosino, Żerdno, Jez. Rzepowskie i Krosino, wraz z wodami rzeki Drawa na odcinku od osi przepustu na drodze powiatowej Kluczewo – Stare Gonne do osi podłużnej mostu na drodze gminnej Budów – Głęboczek,
• Jez. Dołgie Wielkie, Nątlino (Natlino), Czaplino i Jez. Młyńskie, wraz z wodami cieku bez nazwy na odcinku od miejsca wypływu cieku z Jeziora Dołgiego Wielkiego do miejsca wpływu cieku do jeziora Drawsko,
• Jezioro Pławskie Małe i Pławno, wraz z wodami cieku bez nazwy od jego źródeł do miejsca wpływu cieku do jeziora Drawsko,
• Sikory Duże i Sikory Małe oraz wodami dopływów tych jezior albo tych odcinków cieków.

Gospodarzem wód jeziora jest spółka Gospodarstwo Rybackie w Czaplinku, która prowadzi gospodarkę rybacką na jeziorze i pobiera opłaty za połów ryb. 

 Nad jeziorem położone jest Stare Drawsko (niem. Alt Draheim.Stara osada położona na pograniczu Pomorza i Wielkopolski, na szlaku solnym łączącym Wielkopolskę z Kołobrzegiem, teren częstych walk między Polską a Krzyżakami i Brandenburgią. Początkowo wieś nosiła nazwę Drawhim, potem Drahim. Na Półwyspie Drawskim znajdowało się od VIII do XII w. grodzisko słowiańskie, w XIV wieku zakon joannitów wybudował tu zamek, w 1366 Kazimierz Wielki włączył te tereny do Polski i rozbudował zamek. Od 1407 do 1668 znajdowała się tu siedziba polskich starostów.  Miejsce, gdzie obecnie wznoszą się ruiny zamku było prawdopodobnie ok. VII wieku półwyspem nie połączonych wówczas jezior. Walory obronne tego miejsca zostały wykorzystane przez ówczesnych mieszkańców tych ziem – na wybudowanie ziemno-drewnianego grodu, który w XII wieku został spalony podczas przemarszu wojsk Bolesława Krzywoustego. Następnie zamek był we władaniu templariuszy , potem, od końca XIII wieku, joannitów. Około 1360 r. ten ostatni zakon zbudował na miejscu dawnego grodziska słowiańskiego zamek – wtedy także istniała tu mennica fałszywych monet. W 1366 r. dobra nabył Kazimierz III Wielki i ustanowił tu starostwo, wznowione w 1407 i funkcjonujące do 1668. W 1657 roku oddane w zastaw Brandenburgii za 120 tysięcy talarów reńskich przez króla Jana Kazimierza . Wobec niewywiązania się ze spłaty należnych sum elektorowi brandenburskiemu Fryderykowi Wilhelmowi I od 1668 r. w rękach brandenburskich. W 1726 roku Sejm grodzieński uchwalił, by starostwo wykupiły województwo poznańskie i kaliskie, jednak zebrane sumy zostały roztrwonione przez ministrów króla Augusta II . Zamek znajduje się w ruinie od 1759 r., kiedy to został spalony przez wojska rosyjskie. Zamek Drahim udostępniony jest do zwiedzania; oprócz ruin można tu zobaczyć próbę rekonstrukcji życia w dawnym zamku; odbywają się tu też turnieje rycerskie.

Warto również zwiedzić  kościół pw. Wszystkich Świętych neogotycki z 1869-1870.  Budynek zbudowany w dużej części z granitu uzyskanego z ruin zamku

Ze względu na swoje położenie, Stare Drawsko jest letniskiem Pojezierza Drawskiego: warunki do uprawiania wędkarstwa, sportów wodnych, spływy kajakowe rzeką Drawą, miejsca biwakowania, pola namiotowe, ośrodki wypoczynkowe, wokół tereny porośnięte lasami. Z punktu widokowego na wzgórzu „Spyczna Góra” można podziwiać panoramę Pojezierza Drawskiego.

Szlaki rowerowe

Na terenie gminy Czaplinek wyznaczono 11 szlaków o łącznej długości 600,3 km, część z nich jest oznakowana w terenie i bardzo dobrze opisana w przewodnikach rowerowych. Prowadzą one przez najciekawsze fragmenty ziemi czaplineckiej, ale również wykraczają poza granice gminy, wiodąc do miejsc nieopisanych w niniejszym informatorze, ale wartych zobaczenia. Wszystkie czaplineckie szlaki rowerowe zaczynają się na Rynku w Czaplinku, obok wielkiego metalowego roweru.

Kraina Zaklętego Trójkąta: czerwony, oznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Kołomąt, Sikory, Rakowo, Kuszewo, Żerdno, Stare i Nowe Drawsko, Sikory do Czaplinka. Szlak wiedzie przez bardzo malownicze, pofałdowane okolice kilku rynnowych jezior: Dołgiego Wielkiego, Komorza i Żerdna. Długość 44 km.

Dolina Pięciu Jezior: niebieski, oznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Kołomąt, Stare Drawsko, Kuźnicę Drawską, Prosino, Dolinę Pięciu Jezior, Brzezinkę, Kluczewo, Stare Drawsko do Czaplinka. Szlak wiedzie poprzez Szwajcarię Połczyńską i przez niezwykłą Dolinę Pięciu Jezior. Długość 47,8 km.

Lobeliowe Jeziora: czarny, oznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Łąkę, Pławno, Psie Głowy, Byszkowo, Trzciniec, Broczyno do Czaplinka. Szlak prowadzi wzdłuż najczystszych jezior na ziemi czaplineckiej: Krzemno i Kaleńsko oraz tropem zapomnianych pałaców. Długość 28,9 km.

Dobrzyca: zielony, oznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Czarne Małe, Ostroróg, Jeziorną, Motarzewo, Machliny, Psie Głowy do Czaplinka. Szlak prowadzi poprzez najmniej uczęszczane okolice Czaplinka, wśród wspaniałych borów, pełnych jagód i grzybów. Długość 45,1 km.

Skarby Jeziora Drawsko: turkusowy, nieoznakowany. Prowadzi dokoła jeziora Drawsko, z Czaplinka, przez Stare Drawsko, Kluczewo, Bolegorzyn, Rzepowo, Siemczyno, Żelisławie do Czaplinka. Długość 47 km.

Łęcka Góra: fioletowy, nieoznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Łubowo, Okole, Przybkówko, Rakowo, Kołomąt do Czaplinka. Długość 62 km. Wiedzie przez zalesione wzgórza Nadleśnictwa Czaplinek, i wzdłuż kilkunastu jezior, w tym Górę Łęcką z wieżą widokową. Długość 63 km.

Dolina Dębnicy: szary, nieoznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Kołomąt, Sikory, Uradz, Parchlino, Luboradzę, Chłopowo, Stare Gonne, Prosinko, Żerdno, Nowe Drawsko do Czaplinka. Szlak wiedzie przez niezwykle malowniczą dolinę Dębnicy, i przez Górę Spyczynę, znaną z imponującej panoramy. Długość 58 km.

Górna Drawa i Wogra: pomarańczowy, nieoznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Sikory, Żerdno, Kuźnicę Drawską, Prosino, Dolinę Pięciu Jezior, Gaworkowo, Bolegorzyn, Kluczewo, Stare Drawsko do Czaplinka. Szlak wiedzie przez Szwajcarię Połczyńską, poprzez wspaniałe lasy bukowe, oraz Bolegorzyn, w którym jest muzeum PGR-ów. Długość 69 km.

Jezioro Siecino: żółty, nieoznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Niwkę, Żelisławie, Siemczyno, Głęboczek, Rzepowo, Nowe Worowo, Cieszyno, Złocieniec, Nowe Kaleńsko, Pławno do Czaplinka. Szlak wiedzie wzdłuż doliny Drawy, kilku jezior, w tym jeziora Siecino i przez Złocieniec, niewielkie miasteczko. Długość 72 km.

Racze Góry: różowy, nieoznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Pławno, Psie Głowy, Świerczynę, Sośnicę, Wierzchowo, Łąkę do Czaplinka. Szlak wiedzie przez przepastne Bory Piławskie, obfitujące w grzyby i jagody. Długość 56 km.

Wrzosowiska Kłomińskie: brązowy, nieoznakowany. Prowadzi z Czaplinka przez Kołomąt, Nobliny, Borne Sulinowo, Starowice, Łysinin, Czarne Małe do Czaplinka. Szlak wiedzie wzdłuż przez Borne Sulinowo, niewielkie miasteczko, w którym od 1945 do lat 90-tych ubiegłego wieku stacjonował garnizon radziecki oraz rezerwat „Wrzosowiska Kłomińskie”, uroczy zwłaszcza jesienią, gdy kwitną wrzosy na tym dawnym poligonie. Długość 70 km. 

Gdy już przyjedziecie do Czaplinka to może zainteresujecie się historią Templariuszy i ich faktorii. Może traficie na ślad ich skarbów. Legenda miejska mówi bowiem o anomaliach podziemnych w miejscu ich dawnego zamku. Może uda wam się wyśledzić miniaturową niemiecką łódź podwodną w głębokich wodach jeziora. Może traficie na ślady po Gotach albo złowicie kolejnego szczupaka giganta.

Pamiętajmy też że jeżdżąc po Polsce, korzystając z agroturystyki, pól namiotowych, biwaków, małej gastronomii pomagamy przetrwać zarazę polskim przedsiębiorcom i polskim rolnikom. Bądźmy ze sobą solidarni i choćby w ten sposób pomagajmy sobie. Musimy to robić sami bo tzw. rząd nam nie pomoże.

 

     

 http://jeziorotajemnic.pl/podziemia-templariuszy-w-czaplinku/

 http://jeziorotajemnic.pl/jak-u-boot-trafil-do-jeziora-drawsko/

Stare Drawsko pod nazwą Alt Draheim, występuje w kluczowym rozdziale drugowojennej epopei Łaskawe Jonathana Littella. W Starym Drawsku znajduje się rodowa posiadłość rodziny von Üxküll.

 

Jeśli podoba Wam się tematyka moich blogów (after the reset) i (MĘSKI BIGOS) , i uważacie moje teksty za interesujące to proszę o polubienie, subskrybujcie, lajkujcie i dopiszcie się do listy obserwujących. Z góry dziękuję i pozdrawiam.

 

 UWAGA : Wszystkie posty o turystyce mojego autorstwa ukazują się wcześniej na moim drugim blogu
Jeśli więc chcecie wcześniej się z nimi zapoznać to zapraszam na https://afterthereset.blogspot.com/