#065 - JAK FENIX Z POPIOŁÓW / LIKE PHOENIX FROM ASHOD

OD PZInż 342/343 do Stara 266 / FROM PZInż 342/343 to Star 266 

 

 

 Już na przełomie lat 20-30 XXw. zdano sobie w Polsce sprawę z potrzeby zaopatrzenia Wojska Polskiego w średniej wielkości kołowy ciągnik artyleryjski z napędem 4X4 i 6x6. Działania badawcze i konstrukcyjne podjęło wiele firm w tym państwowy koncern Państwowe Zakłady Inżynieryjne. Były one producentem wielu modeli samochodów, motocykli, ciągników, silników ale też czołgów, wozów pancernych i uzbrojenia.

Pierwszym projektem był PZInż. 312.

 Nie był zbyt udany ale to był tylko prototyp. Pierwsza wprawka w konstruowaniu tego rodzaju pojazdów.

  PZInż 312

Kolejny to PZInż 342 (oznaczany także C5P).

Kołowy ciągnik artyleryjski PZInż 342 został zaprojektowany do ciągnięcia 75 mm armaty przeciwlotniczej. Miał zastąpić używanego dotąd w tej roli ciągnika C4P. Pojazd ten powstał na bazie doświaczeń zdobytych podczas prac nad ciągnikiem PZInż. 312. Jedną z cech, które różniły ciągniki PZInż 312 i PZInż 342 było inne zawieszenie. W przypadku pierwszego zastosowano zawieszenie niezależne, drugi zaś miał sztywne mosty.

PZInż 342 napędzany był silnikiem gaźnikowym PZInż. 725 o mocy 95 KM. Ponadto miał napęd 4X4 i wciągarkę linową. Jego ładowność wynosiła 2100 kg oraz mógł holować przyczepę o masie do 5000 kg.

Do 1 sierpnia 1939 roku zmontowano 5 egzemplarzy próbnych, zaś do 1 czerwca 1941 roku planowano wyprodukować ok. 200 ciągników.

W oparciu o konstrukcję PZInż 342 powstał też nieco mniejszy ciągnik –PZInż. 343, przeznaczony do holowania armat przeciwlotniczych kal. 40 mm.

PZInż 342 PZInż 342

Podwozie ciągnika PZInż. 343

 Replika PZInż. 343

Jeżeli ktoś ma ochotę zobaczyć jak to jeździ to zapraszam tu:     https://www.youtube.com/watch?v=LjrBCSt7rpg

Rok 1952. Państwowa Komisja Planowania Gospodarki oraz Zarząd Główny Planowania Uzbrojenia i Techniki Wojennej ogłaszają konkurs na opracowanie dokumentacji technicznej terenowego samochodu ciężarowego średniej ładowności.  Pierwsze projekty zostały przedstawione już w czerwcu 1952 roku przez Biuro Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego. Po zatwierdzeniu zaprezentowanych projektów przez komisję konkursową, w 1953 roku zbudowano po dwa prototypy dwuosiowego modelu Star 44 oraz trzyosiowego Star 66.

 Po przeprowadzeniu badań drogowych prototypów w 1954 roku, zdecydowano o zaprzestaniu dalszych prac na modelem Star 44 i skupieniu się wyłącznie na rozwoju konstrukcji Stara 66. Przyczyną podjęcia takiej decyzji był brak możliwości równoczesnej produkcji dwóch modeli, spowodowanej ówczesnymi ograniczeniami technicznymi oraz finansowymi polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Idea budowy Stara w wersji 4X4 nie umarła jednak. Powróciła w latach 70-tych modelem 244 i 244 RS. W tym samym roku zbudowano kolejne zmodernizowane prototypy tego pojazdu, które testowane były przez wojsko do 1955 roku. Po wydaniu pozytywnej opinii przez komisję MON, w styczniu 1956 roku zatwierdzono dokumentację techniczną wersji seryjnych i rozpoczęto prace przygotowujące fabrykę w FSC Starachowice do produkcji tego modelu. 

Oficjalnie nikt wtedy o tym nie mówił, ale projektując te samochody sięgnięto po przedwojenne doświadczenia z budowy pojazdów PZInż. 342 i 343. Podobnie jak w przypadku projektowania Stara 20 wykorzystano projekt i doświadczenia związane z PZInż. 713.

 Nadwozie Stara 66 osadzone zostało na ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. Układ jezdny stanowił przedni sztywny most napędowy zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych, oraz środkowy i tylny most napędowy, każdy zawieszony na dwóch odwróconych półeliptycznych resorach piórowych oraz sześciu drążkach reakcyjnych. Środkowy oraz tylny most napędowy wyposażony został w blokadę mechanizmu różnicowego. Do napędu zastosowano prototypowy, 6-cylindrowy, rzędowy, gaźnikowy  typu S-47, o pojemności skokowej 4680 cm³ i mocy maksymalnej 77,3 kW (105 KM). 5-biegowa manualna, niezsynchronizowana skrzynia biegów zblokowana była z 2-biegowym reduktorem.

 

 

  STAR 66 

  STAR 44 

https://www.youtube.com/watch?v=O0lLq1nc8DM 

W 1965 roku rozpoczęto produkcję samochodu Star 660M1. Nadwozie pojazdu osadzone zostało na  ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. W układzie jezdnym ponownie zastosowano przedni sztywny most napędowy zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych oraz dwóch hydraulicznych amortyzatorach ramieniowych. Zawieszenie osi środkowej i tylnej stanowiły mosty napędowe, każdy zawieszony na dwóch odwróconych półeliptycznych resorach piórowych oraz sześciu drążkach reakcyjnych. Mosty napędowe wyposażone zostały w sterowaną pneumatycznie blokadę mechanizmu różnicowego. Dostosowano układ hamulcowy do zasilania hamulców przyczepy oraz wyposażono w nadciśnieniowy system wspomagania. Silnik i przeniesienie napędu nie uległy zmianie. Dodano do skrzyni biegów zintegrowaną przystawkę odbioru mocy umożliwiającą przekazywanie mocy urządzeniom zewnętrznym.
Star 660M1 wyposażany był w otwartą, dwuosobową kabinę wagonową typu N66 z brezentowym, składanym do tyłu dachem oraz dwudzielną przednią szybą.

W roku 1968 przeprowadzono  kolejną modernizację tego modelu. W zmodernizowanym pojeździe o oznaczeniu Star 660M2 zastosowano metalowo-brezentową konstrukcję dachu kabiny, poprawiając izolację termiczna i akustyczną, zmieniono kształt osłony silnika oraz dźwigni zmiany biegów. Zmodernizowano również instalację elektryczną pojazdu poprzez jej ekranowanie, dostosowując ją do pracy w całkowitym zalaniu przez wodę, dzięki czemu pojazd mógł pokonywać głębsze przeszkody wodne oraz być przeciąganym po dnie. Wzmocniono układ hamulcowy.

W tym samym roku do produkcji wprowadzony został model Star 660D. Do napędu tej wersji przeznaczono 6-cylindrowy, rzędowy diesel typu S530A, o pojemności skokowej 6230 cm³ i mocy maksymalnej 73,6 kW (100 KM). Od 1970 roku stosowano również mocniejszy silnik wysokoprężny typu S359 z bezpośrednim wtryskiem paliwa o pojemności skokowej 6840 cm³ i mocy 110 kW (150 KM).

Pomimo wprowadzenia do produkcji w 1973 roku, nowego terenowego samochodu ciężarowego Star 266, produkcja modeli rodziny Star 660 była kontynuowana do 1983 roku.

Dla Wojska Polskiego dostarczono 13 760 samochodów Star 660

  STAR 660 

 

 

STAR 266 

Mimo systematycznych modernizacji konstrukcja Stara 660 starzała siuę a i wymagania i oczekiwania odbiorców wzrastały. W 1968 roku rozpoczęto prace konstrukcyjne nad nowym polskim terenowym samochodem ciężarowym. Pierwszy prototyp Stara 266 zbudowany został w 1969 roku. W latach 1970-1973 przeprowadzano testy drogowe kolejnych prototypów oraz prace mające na celu przygotowanie fabryki w Starachowicach do produkcji nowego modelu. 

 

Produkcję seryjną Stara 266 rozpoczęto w 1973 roku. Nadwozie pojazdu osadzone zostało na podłużnicowej ramie spawanej wykonanej z blachy tłoczonej. W układzie jezdnym zastosowano przedni sztywny most napędowy zawieszony na półeliptycznych resorach piórowych oraz  amortyzatorach hydraulicznych teleskopowych. Zawieszenie osi środkowej i tylnej stanowiły mosty napędowe, każdy zawieszony na dwóch odwróconych półeliptycznych resorach piórowych oraz sześciu drążkach reakcyjnych. Mosty napędowe wyposażone zostały w sterowaną pneumatycznie blokadę mechanizmu różnicowego. Do napędu Stara 266 zastosowano polski, 6-cylindrowy, rzędowego diesla  typu S359 (od 1983 roku S359M), o pojemności skokowej 6842 cm³ i mocy maksymalnej 110 kW (150 KM) (maksymalny moment obrotowy 432Nm). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną skrzynią biegów S5-45, zespoloną poprzez wał rurowy ze sterowanym mechanicznie reduktorem SR-380M o dwóch przełożeniach. Dodatkowo skrzynia biegów zintegrowana była z koncówką mocy typu N10/70, P45/1 lub P45/2.

Star 266 wyposażany był w kabinę wagonową typu 641, posiadającą dwa włazy dachowe, odchylane okna przednie oraz leżankę. W 1985 roku przeprowadzono jej modernizację polegająca na zmianie stylistyki osłony wlotu powietrza. Przestrzeń ładunkową stanowiła jedna z dwóch metalowych skrzyń ładunkowych typu 663 lub 673. Skrzynia typu 663 posiadała dwupoziomową podłogę wykonaną z desek, odchylaną burtę tylną, opończę, montowane do ścian bocznych odchylane ławki, instalację świetlną oraz dźwiękowa, służącą do komunikowania się z kabiną pojazdu. Skrzynia typu 673 posiadała jednopoziomową podłogę wykonaną z desek, opończę oraz odchylane burty boczne i tylną.

Star 266 posiada możliwość pokonywania brodów bez przygotowania o głębokości do 120 cm, natomiast z przygotowaniem do 180 cm. Istnieje również możliwość przeprowadzania auta po dnie, po wcześniejszym przygotowaniu go. Model ten może sprawnie działać przy wilgotności wynoszącej do 98% oraz zapyleniu wynoszącym 1,5 g/cm³.

Podstawowym użytkownikiem Starów 266 jest Wojsko Polskie, gdzie były używane zarówno w podstawowej wersji skrzyniowej, do transportu żołnierzy, jak i w wielu wersjach specjalistycznych. W latach 1973-1994 dla Wojska Polskiego dostarczono 17 092 samochody, w tym największe ilości w latach 80. (ponad 1,5 tysiąca rocznie). Małe ilości były dostarczane dla wojska także w późniejszych latach, m.in. 57 w 1999 roku i 30 w 2000 roku. Samochody te sprzedawane były także na rynek cywilny, przede wszystkim dla służb wymagających samochodów o dużej mobilności, jak np. energetyka i straż pożarna. Na podwoziu modelu Star 266 montowano różne wersje zabudów specjalistycznych jak np. nadwozia furgonowe, nadwozia naprawcze , radiostacje, nadwozie dowódczo-sztabowe ADK-11, generator dymu GD-2, urządzenia do odkażania chemicznego , nadwozia pożarnicze, dźwigi i koparki itp.

 

Model ten oprócz polskiego wojska wykorzystywany jest/był w armiach innych państw: Angoli (2785 dostarczonych w latach 1977-81), Libii (650 w 1986 r.), Jemenu(400 w latach 1999-2000), Myanmar (106 w 1990 r.), Węgier (174 w latach 1986-89) a także ZSRR Rosji (394 w latach 1987-1989). Pewna liczba Starów zdobytych w Angoli została wcielona do służby w Republice Południowej Afryki. Używali go też bojownicy z ISIS.

W 1988 roku dwa Stary 266 wzięły udział w rajdzie Paryż - Dakar. Obie załogi dotarły do mety.

Na przełomie lat 80. i 90. opracowano model 6×6 Star 1366 i 1344 Star 1344 lecz nie wszedł do produkcji z uwagi na zmianę sytuacji ekonomicznej i geopolitycznej (mniejsze potrzeby ze strony armii).

 Po przejęciu fabryki w Starachowicach przez koncern MAN  opracowano nowe modele terenowe 4×4 Star 944 oraz 6×6 Star 1466. Produkcję Stara 266 zakończono w grudniu 2000 roku, po wprowadzeniu do oferty modelu 1466

 

 

STAR 266 M2 AUTOBOX 

Minęło kilka lat. Firma MAN stopniowo wygasiła produkcję polskiej marki STAR. Wydawało się że kolejna polska marka zniknie z rynku. Lecz tu na scenę weszła firma AUTOBOX. Nabywa prawa do marki i staje się: 

Jedynym i wyłącznym właścicielem dokumentacji i praw do produkcji STARA 266 oraz jego zmodernizowanej wersji STAR 266M2. 

Model 266 i 266M2 wraca do produkcji. Polski samochód uważany w świecie za jeden z najlepszych średnich samochodów terenowych odrodził się niczym Fenix z popiołów by ponownie wjechać  na drogi. Najpierw dla wojska a obecnie też na potrzeby innych podmiotów.

http://www.autobox.pl/pl 

 

STAR 1466 

 Jeśli podoba wam się ten tekst to proszę o łapkę w górę i udostępnienia. Jeśli macie pytania, pytajcie - postaram się odpowiedzieć.