#127 - TATRA 128

 

Ten samochód narodził się w wyniku rywalizacji pomiędzy dwoma starymi i wielce zasłużonymi czechosłowackimi producentami samochodów.

 

  

 Po zakończeniu II wojny światowej odnowiona armia czechosłowacka dysponowała raczej niezadowalającą flotą samochodową. W porównaniu z potrzebami posiadała tylko połowę pojazdów, ponadto wiele z nich było w złym stanie technicznym. Logistykę i utrzymanie utrudniało duże zróżnicowanie sprzętowe. Armia dysponowała pojazdami zdobycznymi, uzbrojeniem przejętym od wojsk obcych lub dostarczonym w ramach pomocy powojennej (UNRRA). W ramach uzupełnień otrzymała w drugiej połowie lat 40. nowe ciężarówki rodzimego pochodzenia – Praga RN i Praga A 150.  

Były to jednak w zasadzie typy cywilne o niezadowalającej charakterystyce terenu. W 1947 r. Sztab Generalny Armii Czechosłowackiej wydał wytyczne dla nowych typów pojazdów w celu zastąpienia niezadowalającej i zróżnicowanej floty wojskowej. Podstawą miał być średni samochód terenowy o ładowności 3 ton w terenie i 5 ton na drodze. Warunkiem było zastosowanie ramy drabinowej ze sztywnymi osiami i silnikiem chłodzonym powietrzem.

 Projekty oparte na wykorzystaniu zachodnich komponentów samochodowych (Ford CMP) okazały się politycznie i ekonomicznie nieprzeniknione po lutym 1948 roku. Projekt nowego samochodu oznaczonego jako V3T powierzono Autovývoj Mladá Boleslav, a miał on bazować na opracowanym cywilnym typie Praga N5T. W produkcji mieli wziąć udział wszyscy najwięksi producenci samochodów, należący do trustu Czechosłowackich Zakładów Samochodowych i Lotniczych (ČZAL). Naciski armii i ministerstw na jak najszybsze wprowadzenie do produkcji dwuosiowego V3T i pochodnego trzyosiowego V4.5T spowodowały pośpiech w pracach rozwojowych i szereg problemów z prototypami.  

 Zgodnie z planem samochód miał wejść do produkcji pod koniec lata 1950 roku, ale tego terminu nie udało się dotrzymać. Ostateczny montaż miała zapewnić firma Auto-Praga, s. P., ale władze ministerialne zdecydowały o przeniesieniu produkcji do Tatry w Koprzywnicach. Kierownictwo firmy Tatra sprzeciwiło się tej decyzji, a jej projektanci w bardzo krótkim czasie zaprojektowali własny samochód o oznaczeniu Tatra 128, wykorzystując wiele elementów produkowanej już dziesięciotonowej maszyny Tatra 111. Pod koniec lutego 1951 roku Tatra 128 przeszła testy porównawcze z prototypem V3T, z którego wyszła zwycięsko. Jednak jego koncepcja i waga nie spełniały specyfikacji wojskowych, ujawniły się również słabości samochodu. Ponieważ jednak produkcja Tatra 128 mogła się szybko rozpocząć, została ona dopuszczona do produkcji i zamówiona przez Ministerstwo Obrony Narodowej  jako rozwiązanie tymczasowe przed udostępnieniem ostatecznego typu. W latach 1951-1952 powstało 4062 samochodów.

TATRA 92 to ona była wzorcem dla Tatry 128

 

 

 W sierpniu 1951 rozpoczęto produkcję seryjną. Niepewność produkowanych samochodów, biorąc pod uwagę pospieszny rozwój, ponownie skłoniła armię do rozważenia wstrzymania produkcji. Nie było to jednak możliwe ze względów politycznych lub ekonomicznych. Producent próbował rozwiązać problem spasowania auta z wersją Tatra 128 N wyposażoną w wyciągarkę, która miała służyć do ratownictwa. Zaczął też pracować nad prototypami z jedną dodatkową osią tylną (Tatra 130) lub z podwójnym mocowaniem na tylną oś (Tatra 131). Wysiłki te jednak nie powiodły się. 31 grudnia 1952 roku ukończono ostatni wagon Tatra 128. Dwuletnia produkcja w latach 1951–1952 dała początek 4062 aut, głównie w postaci platformy, ale także ciągnika (Tatra 128 C) i skrzyni. Po ich wycofaniu z wojska samochody Tatra 128 znajdowały się w ruchu cywilnym. Ze względu na swoje właściwości terenowe i solidność były często przerabiane na wywrotki budowlane.

Samochód jest wyposażony w pneumatyczne hamulce bębnowe na wszystkich kołach. Hamulec postojowy, działa na bęben za skrzynią biegów. Koła są dwudziestocalowe, z tłoczonymi stalowymi tarczami o wymiarach 10×20" i oponami o wymiarach 12×20". Kabina i nadbudowy.

Kabina samochodu jest całkowicie metalowa, spawana z blach stalowych. Szyba przednia jest dwuczęściowa, o ujemnym nachyleniu . Dach wyposażony w okrągły właz nad siedzeniem pasażera. Drzwi kabiny montowane są z przodu Większość wyprodukowanych samochodów miała nadwozie z drewnianą platformą ze składanymi bokami i uchwytami na plandekę. Ponadto stworzono mniejszą liczbę ciągników (Tatra 128 C) oraz wagonów skrzyniowych w wersji wozu sztabowego lub mobilnego warsztatu. Część platform została wyposażona we wciągarkę o sile uciągu 6000 kg  z liną 60 m (Tatra 128 N). 

Wymiary i wydajność. Długość: 6540 mm Szerokość: 2270 mm Wysokość: 2585 mm (z plandeką 2915 mm)

Waga w trybie gotowości: 6020 kg (z wciągarką 6360 kg) Ładowność: 3000 kg 

Prędkość maksymalna: 80 km/h 

Zużycie paliwa: 21,5 l / 100 km (droga) Prędkość wznoszenia załadowanego samochodu: 58% Zdolność brodzenia: 1000 mm

 

Dziś TATRA 128 to prawdziwy rarytas kolekcjonerski. 

 

 

   

  

 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.