fot.http://www.motoshowminatura.fora.pl/gadamy-o-samochodach,35/prototypy-trabanta,80.html
Gdy myślimy o produktach motoryzacyjnych z dawnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej to większość z nas widzi przed sobą niezbyt nowoczesne samochody osobowe zjeżdżające z taśm produkcyjnych w Eisenach i Zwickau. Pod względem technicznym rzeczywiście tkwiły jeszcze w latach 20 i 30-tych XXw. Doprowadzone wówczas do perfekcji silniki dwusuwowe dzielnie napędzały te auta. Ich zalety to niewątpliwie prostota konstrukcji, łatwość i niskie koszty produkcji, dobry stosunek mocy do momentu obrotowego. Wady to niestety konieczność spalania mieszanki paliwa z olejem, paliwożerność no i to że okropnie zatruwały środowisko. Każdy kto choć raz widział pracującego Trabanta, Wartburga czy też naszą polską Syrenę, do końca życia nie zapomni błękitnego dymku z rury wydechowej i charakterystycznego klangu pracującego silnika dwusuwowego.
O ile stylistykę karoserii Wartburgów można uznać za mieszczącą się w ogólnych kanonach tego co wówczas było modne to niestety Trabanty zdecydowanie zasługiwały na pogardliwe przezwiska którymi powszechnie je określano. Przy pięknych nadwoziach Wartburgów 311
312
spośród produktów AWZ Zwickau na uwagę może sasługiwać jedynie AWZ P70 COUPE.
Pozostałe wytwory tej fabryki stylistycznie wołały o pomstę do nieba. Zarówno AWZ P70 (sedan i kombi) jak i AWZ P50 czy nawet późniejsze Trabanty 600 a nawet 601 to już tylko mydelniczki na kołach.
AWZ P70 KOMBI
Nie znaczy to że inżynierowie i projektanci z Zwickau nic nie robili by modernizować własną produkcję. Tym bardziej że ich produkcja całkiem nieźle sprzedawała się w kraju i za granicą. Samochody sprzedawano w tzw. Krajach Demokracji Ludowej ale też w wielu krajach Europy zachodniej (Belgia, Wielka Brytania, RFN). AWZ P70 można było spotkać w Egipcie, Iraku czy Brazylii.
AWZ P70 w Egipcie.
Po zmianie modelu P70 na Trabant P600 również próbowano budować różne odmiany nadwoziowe by uatrakcyjnić ofertę fabryki. Niestety poza sedanem i kombi żadna wersja nie weszła do produkcji. Dość ciekawe było małe coupe ale na projekcie się skończyło. Podobno istniały wersje cabrio, roadster, pick-up. Niestety nie udało mi się dotrzeć do materiału ikonograficznego. Będę wdzięczny za pomoc.
AWZ Trabant P600 Coupe (prototyp)
Podobnie było z jego następcą AWZ P601. Oprócz małego sedana i kombi oraz nowości jaką był mały Jeep pod nazwą Tramp 
opracowano wersję pick-up i cabrio. Te dwie niestety do produkcji nie weszły.
AWZ Trabant P601 Cabrio. (replika prototypu)
AWZ Trabant P600
Pisząc o motoryzacji NRD, za każdym razem zastanawiam się nad następującą kwestią. Jak mogło dojść do tak totalnej degeneracji przemysłu w kraju który jeszcze nie tak dawno był w czołówce światowej producentów pojazdów. W kraju w którym z taśm produkcyjnych zjeżdżały jedne z najpiękniejszych samochodów na świecie. Przykładem niech będą
BMW 328
By to zrozumieć po raz kolejny musimy cofnąć się do historii. Pierwszą i zasadniczą przyczyną była wojna i zniszczenia wojenne. Żadna z walczących armii nie oszczędzała niemieckiej infrastruktury przemysłowej. No tak, ale ten potencjał zawsze da się odbudować i podjąć produkcję. Może na początku będą to konstrukcje prostsze lecz z czasem będzie można powrócić należne nam miejsce na podium.
Drugą przyczyną były reparacje wojenne czyli inaczej kontrybucje będące łupem zwycięzców wyrwanym od pokonanego kraju. Kara za wojnę i straty poniesione przez zwycięzców oraz wysiłek ich gospodarek włożony w pokonanie napastnika. Co się tyczy tej kwestii też raczej nie można mieć pretensji. Inną kwestą do dyskusji może być wysokość tych reparacji. Tak czy inaczej te reparacje, same w sobie, mogą być elementem stymulującym odbudowę przemysłu.
Trzecią przyczyną takiego stanu rzeczy był rabunek. Sowieccy zwycięzcy praktycznie od wkroczenia na tereny nie należące do nich przed 1940 rokiem planowo a także amatorsko, na własną rękę, rabowali wszystko co popadło. Co ciekawe dotyczyło to nie tylko Niemiec i ich sojuszników (Węgier, Rumunii, Bułgarii), ale również państw pozostających w sojuszu militarnym z nimi czyli Polski i Czechosłowacji.
Kolejną przyczyną jest sowiecki wandalizm. Gdy czegoś nie udawało się ukraść, wywieść w głąb ZSRR, po prostu to niszczono. Rabowano wyposażenie fabryk a budynki po ogołoceniu ich z wszelkich możliwych instalacji (wodna, elektryczna itp.), okien i drzwi, wysadzano w powietrze. Przykładem takiego działania niech będą wielkie nowoczesne zakłady VOMAG w Plauen.
I tu dochodzimy do następnej piątej już przyczyny takiego stanu rzeczy. Tą przyczyną są komuniści. Co z tego że odbudujemy firmę po zniszczeniach wojennych, pospłacamy wszystkie reparacje, przeżyjemy planowy i nieplanowy rabunek dokonywany przez okupanta, gdy wbrew wszelkim naszym życzeniom zetniemy się z komunistami i ich pomysłami na gospodarowanie majątkiem większym niż kilogram ziemniaków. Wiadomo że z tego nic dobrego nie wyniknie. Jeśli jeszcze ci geniusze ekonomiczni spod znaku sierpa i młota utworzą potworka takiego jak Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej RWPG.
To właśnie ta nieszczęsna RWPG i jej idiotyczny Socjalistyczny Podział Pracy, doprowadził do załamania się a nawet likwidacji wielu dynamicznie rozwijających się gałęzi przemysłu w krajach członkowskich. I nie było ważne że dany kraj posiada ogromne tradycje, doświadczenie oraz bazę produkcyjną w danej dziedzinie. Wystarczyło by jakiemuś moskiewskiemu kacykowi zachciało się dokonać jakich zmian. Oczywiście żadne restrykcje i ograniczenia nie dotyczyły przemysłu ZSRR. Oni mogli robić wszystko co chcieli a jeśli coś im się bardzo spodobało w "bratnich" krajach to sobie to po prostu zabierali nie pytając o zgodę. W każdym z krajów członkowskich RWPG znajdziemy wiele opowieści na ten temat.
I tak oto w NRD w imię Socjalistycznego Podziału Pracy zakazano produkcji masowej między innymi:
- lekkich samochodów terenowych IFA P3
- lekkich samochodów pływających IFA P2M
- samochodów osobowych z sinikiem czterosuwowym np. Sachsenring P240
- masowej produkcji autobusów
- masowej produkcji ciągników rolniczych
- ciężarówek dużej ładowności
Mimo tych ograniczeń oraz wyjątkowo służalczego stosunku niemieckich komunistów rządzących krajem, niemieckie fabryki usiłowały konstruować nowe samochody i motocykle. "Bo może się uda". Czasami się udawało. Przykładem, co prawda nie związanym z motoryzacją, jest następująca historia. Jednym z obszarów koordynacji RWPG był rozwój wspólnych standardów
technologicznych, w szczególności w zakresie łączności elektronicznej i
elektrotechniki. Ich przykładem był przyjęty w 1966 w ZSRR i narzucany
stopniowo innym krajom członkowskim jednolity system odbioru TV. Na obszarze RWPG wprowadzono również jako obowiązujący system nadawania koloru w sygnale kolorowej telewizji analogowej. Wybrano francuski system SECAM. W NRD był to obowiązujący w większości krajów Europy system PAL. 
Johannec Dickman - postać ohydna i wyjątkowo uległa wobec sowietów
Wielhelm Pieck - jeszcze jeden bolszewicki łajdak na usługach sowieckich
Wróćmy jednak do naszego dzisiejszego bohatera.
Firma samohodowa w Zwickau w Niemczech produkowała przed wojną samochody marki DKW. Po wojnie zakład został znacjonalizowany i zaczął montować samochody IFA F8.
W 1955 roku AWZ (Automobilwerke Zwickau) rozpoczęło produkcję nowego modelu P 70, pierwszego samochodu z plastikowym nadwoziem. W latach 1957-1991 produkowano tu ludowe samochody Trabant, zmontowano ich ponad trzy miliony.
fot. http://www.webcarstory.com/voiture.php?id=24918
fot. Prokop Gabor
W 1961 roku fabryki samochodów w Zwickau i Eisenach wspólnie zbudowały dwa prototypy sedana typu P100. Model z Zwickau miał napęd na przednie koła, samochód budowany w Eisenach miał napęd na tylne koła. Samochód miał podobno chłodzony powietrzem dwusuwowy trzycylindrowy silnik. Prawdopodobnie był to prototypowy, wzmocniony silnik który później zastosowano w AWE Wartburg 353 o mocy 55 KM. Mówiło się także o silniku czterosuwowym. Według informacji które posiadam (zaznaczam że nie jestem ich całkiem pewien) tym silnikiem mógł być silnik Skody Octavia o pojemności 1221 cm3 i mocy 55 KM. Rozpatrywano także możliwość budowy własnego silnika który bazował by na konstrukcjach niemieckich np. Adler i Wanderer.
Z tyłu samochodu widniał napis „Paloma”. Jest niestety bardzo trudno zdobyć więcej bardziej szczegółowych danych technicznych. Wiadomo też że wielu inżynierów z NRD miało żywe kontakty ze swoimi kolegami pracującymi po wojnie dla Auto Union, NSU, VW, BMW. Te kontakty a właściwie ich wpływ na wygląd P100 Paloma widać przy porównaniu jej z DKW i Audi.
Powiem szczerze że bardzo liczę tu na moich niemieckich przyjaciół. Gdy będę miał więcej danych to na pewno niniejszy felieton będzie poddany uaktualnieniu. Jest to dla mnie szczególnie ważne gdyż właśnie ten samochód jest jednym z bohaterów książki którą aktualnie piszę.
.JPG)
fot.https://motorostalgie.de/wp-content/uploads/2019/05/2019_F_7246_Kopie_kl.jpg
Zbudowano też w Eisenach makiety P100 Paloma w wersji Coupe.
Ciekawostką jest to że
P 100 Paloma Coupe - piękny samochód sportowy miał silnik umieszczony centralnie został opracowany w Eisenach. Miał dwa bagażniki – z tyłu i z przodu i miał wejść do produkcji seryjnej jako Wartburg 314. Niestety na marzeniach się skończyło.
fot. https://motorostalgie.de/wp-content/uploads/2019/05/2019_F_7246_Kopie_kl.jpg
Silnik trzycylindrowy dwusuwowy AWE Wartburg 55 KM w wersji leżącej. Pozwoliło to umieścić silnik centralnie w pozycji leżącej i zastosować bardzo niską maskę a tym samym uzyskać niski współczynnik Cx. (Tu dziękuję koledze Marcel Haseney z Zella Mehlis za przekazanie mi pewnych informacji dotyczących montażu silnika w obu wariantach samochodu.)
W wersji opracowanej w Zwickau silnik umieszczono tradycyjnie w przedniej części nadwozia.
Funkcjonalny model P 100 w Muzeum Augusta Horcha w Zwickau znajduje się w w Muzeum Augusta Horcha w Zwickau. Mam nadzieję że wiosną uda mi się tam wybrać by zasięgnąć więcej informacji o tym samochodzie.
Podobnie jak P100 Paloma, wiele modeli samochodów z NRD zostało opracowanych wbrew komunistycznym decydentom.
Już znany i lubiany piękny Wartburg 311 został opracowany w akcie obywatelskiego nieposłuszeństwa za plecami rządzących.
W epoce Waltera Ulbrichta można już było przynajmniej przekonywać decydentów o korzyściach płynących z wprowadzenia nowego produktu i perspektywach eksportowych a z tym związanych z pozyskaniem wymienialnych walut którymi NRD płaciło sowietom haracz. Były one też potrzebne własnej gospodarce. Dawało się też czasem stworzyć fakty dokonane za pomocą produktu konkurencyjnego na arenie międzynarodowej.
Również w tym czasie nic nie było zbyt „zakazane” dla inżyniera. Ani brak materiałów, ani brutalna niekompetencja „liderów biznesu” nie mogły go zniechęcić. Przynajmniej w latach 60. kreatywność wciąż bulgotała z każdej „dziurki” a innowacyjność było widać w praktycznie wszystkich biurach badawczo rozwojowych. Wszystko to ku przerażeniu Ministerstwa Gospodarki. Wydawał wtedy często "Rozkaz Zagłady" - Prototyp zniszczyć, dokumentację spalić albo oddać w prezencie wszawemu okupantowi i złodziejowi z Moskwy.
Niektóre modele i prototypy przetrwały „Rozkazy Zagłady”. Dziś stoją w muzeach. Wersje P 100 i Wartburg 313-2 należą do najbardziej atrakcyjnych. Silniki montowane poprzecznie w układzie podpodłogowym możemy zobaczyć na specjalnych stojakach. Nowo opracowane przekładnie które też tam można zobaczyć, zostały wiele lat później udoskonalone i zastosowane w Wartburgu 1.3. No tak ale to już inna opowieść.
Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.
JEŚLI
POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO
BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH
FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI
NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A
JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE. W BIBLIOTECE ZNAJDZIECIE TEŻ
LINKI O TEMATYCE INNEJ NIŻ MOTORYZACJA. ZDROWIE, PODRÓŻE, DOBRA KUCHNIA
TO TYLKO KILKA Z NICH. ZAPRASZAM
https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html
BIBLIOGRAFIA
- http://www.webcarstory.com/voiture.php?id=24918
- https://www.nasshan.com/en/autocult/ac60082-trabant-wartburg-p100-paloma-sedan-prototype-1961-gdr
- https://motorostalgie.de/hersteller/prototypen/prototypen-von-gemeinschaftsentwicklungen
- https://www.eurooldtimers.com/cze/galerie-stroj/4481-1961-awz-p-100-prototyp.html
- https://motorostalgie.de/hersteller/prototypen/prototypen-von-gemeinschaftsentwicklungen
- https://totalcar.hu/magazin/szerelem/2015/06/14/fogadjunk_nem_tudod_hogyan_szuletett_a_trabant/
moje zdjęcia w Twoim poście naruszają prawa autorskie. Proszę to usunąć!
OdpowiedzUsuńOK. Zdjęcia te znalazłem niepodpisane. Jeśli znam autora to zawsze piszę kto jest autorem. Możliwe że użyłem omyłkowo jako niepodpisane. Proszę podaj które to zdjęcia a ja oczywiście je usunę.
Usuń