#398 - Praga S5T2-TN

Gdy półtora roku temu pisałem felieton o czechosłowackim samochodzie ciężarowym, średniej ładowności ,marki Praga model S5T, natknąłem się na informacje o ciągniku siodłowym budowanym w oparciu o tą ciężarówkę. Samochód, co prawda, nosił markę Praga model S5T-2TN lub S5T-3TN lecz wyglądem w niczym nie przypominał, popularnej w Czechosłowacji Pragi. Gdy się na niego patrzyło, pierwsza myśl która przychodziła do głowy to Skoda 706 RT. Skoda, no ale jakaś dziwna. Taka jakby krótsza no i ta atrapa chłodnicy też taka jakby inna, mniejsza. Dopiero bliższe oględziny sprawiały że rozumiemy, iż mamy przed sobą Pragę. Zacząłem drążyć temat. Rozpocząłem poszukiwanie materiałów i zdjęć. Okazało się że nawet Republice Czeskiej jak i na Słowacji, wiedza o tym samochodzie jest raczej szczątkowa. Pomimo tego że nie jestem zadowolony ze zgromadzonego materiału, postanowiłem go opracować i opublikować. Zastrzegam jednocześnie, że z chwilą pozyskania nowych informacji lub materiałów, treść tego felietonu będzie uaktualniana.

 Popularność ciągników siodłowych w dalekobieżym transporcie samochodowym zaczęła wzrastać w Europie na przełomie lat 40-tych i 50-tych XXw. Doświadczenia w użytkowaniu takich pojazdów, płynące z USA, ewidentnie wskazywały korzyści z takiego rozwiązania. Praktycznie wszyscy producenci ciężarówek w Europie wprowadzili takie wersje w swojej palecie wyrobów. Efekty tego widzimy dziś na, praktycznie, każdej europejskiej drodze i autostradzie.

 

Również w latach pięćdziesiątych w Czechosłowacji zaczęto szerzej myśleć o wprowadzeniu ciągników siodłowych, jednak współczesna produkcja krajowa nie pozostawiała na to zbyt wiele miejsca ze względu na skład pojazdów ciągnących, które były bardziej zorientowane na zastosowanie wojskowe. Sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z wprowadzeniem "Škodovki" 706 RTTN z kabiną wagonową, a także ciężkiego i szczególnie terenowego modelu Tatra 138 (lżejszy 137 nie wszedł do serii).  

Skoda 706 RTTN

TATRA 138 6X6

TATRA 137 4X2 Prototyp

O ile ciągniki siodłowe Skoda 706 RTTN spełniały większość zakładanych wymagań to już oferta Tatry już ich nie spełniała. Kabina Tatry w układzie klasycznym nie zapewniała kierowcy należytego komfortu pracy i wypoczynku. Również napęd 6X6 bardziej pasował do pojazdu terenowego niż do szybkiej dalekobieżnej ciężarówki.

 

  

W tym samym czasie do rządu Czechosłowacji, wpłynęło zamówienie z ZSRR. Dotyczyło ono opracowania ciądnika siodłowego z silnikiem wysokoprężnym, chłodzonym powietrzem. Samochód miał być produkowany w Czechosłowacji a oferowany na rynku radzieckim. Jego przeznaczeniem miał być transport towarów na dalekiej północy i na Syberii. Sowieci znali czechosłowackie samochody Tatra 111. Cenili je za ich trwałość i niezawodność no i oczywiście wygodę eksploatacji w temperaturach poniżej 30-40 C. Płynów chłodzących nikt wtedy w ZSRR nie znał a wodę z układu chłodzenia w zwykłych ciężarówkach trzeba było codziennie spuszczać a rano go napełniać. Silniki chłodzone powietrzem w Tatrach tej wady nie posiadały. 

   

Pomnik Tatry 111 w Susuman, Przymorski Kraj - Rosja

Również Skoda nie posiadała w ofercie takiego samochodu. Jej model 706 RTTN posiadał silnik chłodzony cieczą. Potężny silnik Tatry V8 nie mieścił się w jej nadwoziu, więc nie można go było adaptować do Skody. 

 

Jednak zaskakujący impuls wyszedł z praskich biur rozwojowych (wówczas Zakładów Samochodowych Klementa Gottwalda) To tam powstał czysto wojskowy specjalny  samochód Praga V3S. Również tam powstała jego odmiana w wersji drogowej S5T (z napędem 4x2), z której pragmatycznie myślący producent wyprowadził klasyczny ciągnik siodłowy z lżejszą modyfikacją.

Zaoferowano dwie wersje jako S5T-TN (ciągnik siodłowy) oznaczono ciągniki siodłowe, noszące oznaczenia S5T-TN, S5T-2-TN i S5T-3-TN w zależności od typu silnika. Pierwszą wersją był ciągnik S5T-TN (w literaturze także S5T-1-TN) stworzony w 1961 roku. W porównaniu z klasyczną platformą traktor posiadał skrócony rozstaw osi oraz wydłużoną dwudrzwiową kabinę wyposażoną w leżankę. 

   

 Ciągnik był wyposażony w standardową obrotnicę. Samochód ten miał służyć do ciągnięcia naczep o masie do 10 ton. Nie jest pewne, czy wyprodukowano jakiekolwiek samochody seryjne w tej wersji. Kolejną wersją był ciągnik S5T-2-TN, przeznaczony głównie na eksport. Różnił się znacznie od poprzedniego modelu głównie kabiną z dwoma łóżkami, pochodzącą z ciągnika Škoda 706 RTTN. Przód kabiny przeszedł niewielkie zmiany dzięki zastosowaniu zmodyfikowanej maski z trzema poprzecznymi żebrami. W porównaniu do S5T-TN ciągnik miał krótszy rozstaw osi i nową oś przednią. Samochody przeznaczone na eksport do Związku Radzieckiego były wyposażone w niezależne ogrzewanie oraz drugi zbiornik paliwa (łącznie 340 litrów). Maksymalna masa holowanej naczepy wzrosła do 13,5 t. Typ S5T-3-TN różnił się jedynie zastosowaniem silnika T 912-3.

 

Do 1965 roku wyprodukowano łącznie około 3000 ciągników obu wersji. Większość z nich została wywieziona do Związku Radzieckiego w zestawie z naczepą chłodnią N7CH lub N10CH, wyprodukowaną przez państwowe przedsiębiorstwo Orličan w Chocni.

Niestety nie udało się rozwinąć produkcji na większą skalę. Rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana niż plany, co prawda traktor był zwinny dzięki zmniejszonemu rozstawowi osi, ale był hałaśliwy, niewygodny, prymitywnie wyposażony i nie wytrzymał porównania z europejskimi standardami. Poza sowietami nikt nie był zainteresowany tym pojazdem.

I tak oto po wyprodukowaniu 3000 sztuk historia tego modelu Pragi przepadła w bezkresnych przestrzeniach Rosji. Jeden egzemplarz udało się odnaleść, sprowadzić do ojczyzny i odrestaurować. Czy S5T2-TN? Tego nikt nie wie.

  

  

Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.   

buycoffee.to/meskibigos

 

 

 

https://www.idnes.cz/auto/historie/praga-s5t-2-tn.A200303_005833_auto_ojetiny_LHR 

JEŚLI POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE. W BIBLIOTECE ZNAJDZIECIE TEŻ LINKI O TEMATYCE INNEJ NIŻ MOTORYZACJA. ZDROWIE, PODRÓŻE, DOBRA KUCHNIA TO TYLKO KILKA Z NICH. ZAPRASZAM

https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

 Wiele moich postów nie jest promowanych na Facebooku. Zainteresowanych zachęcam do poszukiwania interesujących ich tematów tu https://meskibigos.blogspot.com/