GRYFICE / GREIFENBERG IN POMMERN
Pisałem ostatnio o skansenie kolei wąskotorowych w Gryficach.https://afterthereset.blogspot.com/2021/06/gryficka-ciuchcia.html
Czas więc na opowieść o wielce zacnym i historycznym, POMORSKIM mieście GRYFICE.
Blisko stąd do Trzebiatowa, Kołobrzegu, Łobza i wielu innych ciekawych pomorskich miejscowości ale dziś jesteśmy w Gryficach.
GRYFICE albo GREIFEBERG - Szesnastotysięczne miasto położone nad rzeką Rega w odległości 22 km od Bałtyku.
Na
podstawie badań przeprowadzonych przez archeologów wynika, że ziemia
gryficka była zasiedlona już w Neolicie. W II w. n.e. ziemie pomorskie
od Odry i Zalewu Szczecińskiego aż po rzekę Wieprzę zasiedlały plemiona
Sedinów / Sidinów.
We wczesnym średniowieczu tereny ziemi gryfickiej zamieszkiwały plemiona ludów pomorskich - Wolinian, Pyrzyczan, Brzeżan.
Zarówno Mieszko I 
jak i Bolesław Chrobry 
ziemie
te na krótko przyłączali do państwa polskiego. Podobną politykę
prowadził Bolesław Krzywousty który w bitwie pod Niekładzem w 1121 (lub w
1119 r.)
pobił wojska Pomorza Zachodniego dowodzone przez książąt:Warcisława I-go
i Świętopełka.
Pomimo
ciągłych najazdów polskich na nasze pomorskie ziemie nigdy nie udało
się ich polskim władcom podbić i na stałe wcielić do korony. Jeśli
weźmiemy pod uwagę że ewentualna zależność od Polski nie niosła ze sobą
korzyści gospodarczych a przede wszystkim cywilizacyjnych, ten
zdecydowany opór Gryfitów i Pomorzan wyszedł im tylko na dobre.
W połowie XIII wieku Pomorzem rządzi pomorska dynastia Gryfitów. W 1262 książę Warcisław III
podpisał Akt lokacyjny na prawie lubeckim nadający przyszłym Gryficom
prawa miejskie. Był on jedynym właścicielem miasta a po jego śmierci
Warcisława III, właścicielem jego ziem został Barbim I Dobry. Nadał miastu jego pierwszą właściwą nazwę Gryfia Góra.
Pod koniec XIII wieku rozpoczęto budowę ceglanego kościoła mariackiego o trzech nawach, a w 1300 budowę murów obronnych otaczających miasto. Wybudowano również szereg innych fortyfikacji. Powstaje ratusz miejski. W dokumencie z 1386, wymieniona jest szkoła łacińska w Gryficach, określana się jako najstarsza szkołę łacińską na Pomorzu.
Rozwijał się tu intensywnie handel morski i żegluga na rzece Redze. W XIV w. Gryfice stały się członkiem Hanzy. W latach 1394–1401, miasto uczestniczyło w zwalczaniu piratów bałtyckich - Braci Witalijskich. W XV i XVI wieku kilkakrotnie dochodziło do sporów a nawet małych bitew z Trzebiatowem. W 1464 cesarz Otton III nadał Gryficom przywilej bicia własnej monety, lecz nie wiadomo czy rajcy miejscy z tego prawa skorzystali.
Po
Reformacji w 1580 otwarto w Gryficach szkołę dla dziewcząt. Podczas
I-ej Wojny północnej przemarsz wojsk brunszwickich w latach 60. XVI w.
spowodował wiele zniszczeń i strat, a w
dalszej kolejności, regres gospodarki trwający aż do 2. połowy XVII
wieku. W
1595 i 1620 miały miejsce bunty, podniesione przez niezadowolonych
rzemieślników.
Kolejna wojna, tyn razem Trzydziestoletnia w 1618 ponownie przerwała rozwój miasta. Wojska cesarskie plądrowały okoliczne wsie i miasto, aż do czasu pojawienia się w sierpniu 1630 wojsk szwedzkich. Gryfice przeżywały kolejny okres klęsk, trwóg i zniszczeń. W 1637 zmarł ostatniGryfita Bogusław XIV. a miasto zostało włączone do Brandenburgii.
W 1657 w okolice Gryfic podeszły zagony jazdy Hetmana Czarneckiego niszcząc i rabując okoliczne wsie i osady. Samych Gryfic Polacy jednak nie zdobyli. Ogromne straty wyrządziły miastu także pożary i epidemie. Największy miał miejsce w 1658. Strawił całą południowo-zachodnią część miasta. Kolejny w 1668 zniszczył ponownie większość miasta. Upamiętnieniem tych wydarzeń, stała się doroczna uroczystość – „Święto Ognia”, obchodzoną w Gryficach aż do XVIII w.
W XVIII wieku nastąpiło ożywienie gospodarcze. W 2. połowie XVIII wieku miasto było zajmowane trzykrotnie przez wojska rosyjskie.
Na początku XIX wieku stały wzrost liczby mieszkańców doprowadził do rozwoju gospodarczego i rozbudowy miasta. Od 1816 w wyniku reformy administracyjnej miasto zyskało znaczącą rolę w strukturze administracyjnej Prus. Przełom XIX i XX wieku przyniósł dalszy rozwój gospodarczy miasta. Wybudowano szereg zakładów wytwórczych w tym cukrownię, fabrykę wyrobów ceramicznych i pieców, krochmalnię, fabrykę marmolady. Gryfice uzyskały połączenie kolejowe w 1882 dzięki budowie trasy Altdam - Kolberg.
Gryfice przetrwały większą część II wojny światowej bez zniszczeń. Armia Czerwona zajęła je w marcu 1945. Dopiero na skutek celowych podpaleń dokonywanych przez pijanych żołnierzy zaraz po zajęciu miasta zniszczeniu uległo 318 obiektów, co stanowiło 40% zabudowy miasta.
W 1945 miasto zostało włączone do Polski. Ludność miejscową wysiedlono do Niemiec.
Obiekty fortyfikacyjne miasta
Brama Wysoka
Brama Kamienna
Baszta Prochowa
Mury obronne
Obiekty sakralne
Kościół Mariacki z XIII/CV w.
Kościół św. Jana z 1911r
Pozostałe zabytki miasta
- Teren Starego Miasta (niem.) Der Bereich der Alstadt z poł. XIII w. (nr rej. 71 z 29 października 1955 r.),
-
- Zespół zabudowy młyna (niem.) Getreidemühle Gebäuden, tj. młyna zbożowego z poł. XIX w. przebudowanego po 1920 r. Do 1974 r. był napędzany turbiną wodną. Do zespołu należą magazyn zbożowy z II poł. XIX w. (przebudowany na przełomie lat 20/30. XX w.) oraz dom młynarza z początku XX w. (ul. Młyńska 1) (nr rej. A-291 z 7 grudnia 2006 r.);
- Spichrz (niem.) Getreidespeicher z końca XIX w. (ul. Wałowa i Ks. S. Ruta) (nr rej. A-1 z 1 marca 1999 r.),
- Budynek pocztowy (niem.) Postgebäude przy ul. Dworcowej 20 – wybudowany ok. 1900 r. (nr rej. A-1256 z 3 stycznia 1994 r.);
- Zespół szpitala powiatowego(niem.) Kreiskrankenhaus – wybudowany po 1880 r. obejmujący kaplicę, park, szpital będący obecnie domem pomocy społecznej (ul. Kościuszki 71) (nr rej. A-20 z 7 stycznia 2000 r.);
- Kamieniczki (niem.) Häuser – dom przy ul. Kamienna Brama 1a z I poł. XIX w., przebudowany na początku XX w. (nr rej. A-1345 z 26 lipca 1997 r.), kamienica przy ul. Niepodległości 52 z przełomu XIV/XV w., przebudowana na początku XVIII oraz XX i XXI w. (nr rej. A-51 z 28 sierpnia 2000 r.), dom, klub żołnierski przy ul. Nowy Świat 4 z 1895 r. (nr rej. A-540 z 5 lutego 2010 r.) oraz budynek przy ul. St. Ruta 2 – zabytkowy dom z końca XIX w. W obiekcie tym (1 września 1945 r.) ukonstytuował się i pracował Komitet Powiatowy PPR (nr rej. 1069 z 25 marca 1987 r.);
- Zespół dworca kolei wąskotorowej (niem.) Schmalspur-Bahnhof – obejmuje dworzec oraz szachulcowy magazyn. Do zespołu należy część zabytkowej z przełomu XIX/XX w. (nr rej. A-1286 z 11 maja 1995 r.).
SZLAKI TURYSTYCZNE
http://www.szlaki-zachodniopomorskie.pl/articles.php?article_id=90
Tak więc zapraszam wszystkich do Gryfic.
Jeśli podoba Wam się tematyka moich blogów https://afterthereset.blogspot.com/, https://meskibigos.blogspot.com/ oraz http://podroze-totutotam.blogspot.com/ i uważacie moje teksty za interesujące to proszę o polubienie, lajkujcie i dopiszcie się do listy obserwujących. Z góry dziękuję i pozdrawiam.
http://wokolbaltyku.pl/okolice-szczecina-i-zalewu-szczecinskiego/gryfice/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gryfice
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gryfice_(stacja_kolejowa)
http://wolf.ict.pwr.wroc.pl/ksk/galeria/impreza_sn61/impreza_sn61.php
http://www.garnek.pl/jurekw/6962368/gryfice-plac-zwyciestwa-z
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz