Translate

środa, 11 maja 2022

#292 - SAMOCHODY I LUDZIE - TADEUSZ TAŃSKI

 W latach 20., zaledwie kilka lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, powstał w Warszawie samochód, który mógł konkurować z najlepszymi i najdroższymi ówczesnymi markami: Mercedesem, Maybachem, Rolls-Royce’em, Hispano Suizą, Horchem. Silnik oraz podwozie do tego auta zaprojektował genialny polski konstruktor – inż. Tadeusz Tański. 

 

 Ilustracja 

Jego ojciec był pionierem polskiego  lotnictwa i twórcą pierwszego polskiego szybowca. Ukończył SZKOŁĘ HANDLOWĄ ZGROMADZENIA KUPCÓW w Warszawie po czy podjął studia w ECOLE SUPERIEUR D'ELECTRICITE w Paryżu. 

Po ukończeniu studiów w 1913 roku pracował dla kilku firm brytyjskich i francuskich produkujących silniki lotnicze. W 1916 roku zbudował największy na świecie dwunastocylindrowy silnik o mocy 520 KM przeznaczony do wodnopłatowców, a dwa lata później silnik gwiazdowy do napędu lekkich samolotów. W 1919 roku powrócił do Polski i rozpoczął pracę w Głównym Urzędzie Zaopatrzenia Armii, później w Sekcji Samochodowej Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Tański przy swoim samochodzie pancernym 

W 1920 roku skonstruował pierwszy polski samochód pancerny, FORD FT-B, oparty na podwoziu amerykańskiego FODA Mod. T który wyprodukowano w ilości 17 szt.  Tański ukończył projekt na przełomie maja i czerwca, prototyp zbudował w ciągu kolejnych dwóch tygodni, a po kilku kolejnych dniach pierwsze dwa pojazdy wysłał na front wojny polsko bolszewickiej. 

 Po wojnie z bolszewikami przeszedł do firmy Stowarzyszenie Mechaników Polskich z Ameryki w podwarszaskim Pruszkowie. Projektował tam traktory i ciężarówki.

Tański przy swoim samochodzie CWS T1

Od 1922 roku pracował w CWS. W nich konstruował pierwsze polskie samochody całkowicie polskiej konstrukcji, CWS T1  

 

JEŚLI POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE.

https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html

 

 

i CWS T4Ilustracja np.  i inne, charakteryzujące się nowatorskimi rozwiązaniami konstrukcyjnymi i technicznymi. Tański dla swojego modelu w rok skonstruował silnik, a kolejny rok zajęło mu stworzenie reszty pojazdu. Zarówno silnik, jak i cały samochód mogły być zmontowane za pomocą jednego klucza płaskiego (jedynie do wkręcania i wykręcania świec niezbędny był drugi klucz). Testem samochodu miał być rajd dookoła Polski zorganizowany w 1925 r.

Opóźnienia spowodowane przez Ministerstwo Spraw Wojskowych sprawiły, że auto dopuszczono do produkcji dopiero w 1928 i do 1931 r. wyprodukowano ok. 800 sztuk, które zostały zakupione głównie przez wojsko i administrację (pierwszy egzemplarz nabył prezydent Mościcki. W ramach umowy licencyjnej z Fiatem na model 508 produkcję pojazdu Tańskiego zakończono.

Przez całe dwudziestolecie miał problemy ze znalezieniem pracy, a powodem był jego ekscentryczny charakter i upór. Utrzymywał się głównie z krótkoterminowych kontraktów i wygrywania konkursów na opracowanie konstrukcji inżynierskich. Przykładowo stanął do konkursu na dwucylindrowy silnik o objętości skokowej 750 cm³, chłodzony powietrzem, do napędu prądnicy radiostacji polowej. Do konkursu stanęło wiele firm motoryzacyjnych z całego świata, w tym Douglas. Tański zaprojektował silnik z jednym rodzajem śrubek i nakrętek. Ukończył go na 24 godziny przed upływem terminu na zgłoszenia. Wygrać miała konstrukcja, która od momentu włączenia będzie pracowała najdłużej. Silnik Douglasa stanął po 400 godzinach, silnik Tańskiego po upływie 1000, po tym, jak wyłączyła go komisja konkursowa.

 W obozie Niemcy przedstawili mu ofertę współpracy, ale Tański stanowczo odmówił. 23 marca 1941 roku został zamordowany. 

 

 Bibliografia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Fiat_508

https://pl.wikipedia.org/wiki/CWS_T-1 

https://pl.wikipedia.org/wiki/CWS_T-4 

https://pl.wikipedia.org/wiki/CWS_T-8 

https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Ta%C5%84ski 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

https://www.auto-swiat.pl/klasyki/tadeusz-tanski-genialny-polski-konstruktor-i-jego-samochody-cws/37s144z 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz