Translate

sobota, 21 stycznia 2023

#388 - ZIS 110/ZIŁ 110

 

 


 ZIS-110 to radziecki samochód osobowy najwyższej klasy budowany w Zakładach im. Stalina. Był to pierwszy powojenny samochodu przemysłu samochodowego ZSRR. ZIS-110 zastąpił wysłużony już model ZIS-101. Produkcja rozpoczęła się w 1945 roku i zakończyła w 1958 roku, kiedy to z kolei został zastąpiony przez ZiŁ-111.  

26 czerwca 1956 r. Na rozkaz N. S. Chruszczowa, w ramach walki z kultem jednostki Stalina, fabryka otrzymuje imię I. A. Lichaczowa - a samochód zostaje przemianowany na ZIL-110. 

W 1958 roku ta klasa samochodów stała się samochodem dla uprzywilejowanych: ich masowa produkcja zostaje wstrzymana i nie mogą być używane przez nikogo poza najwyższymi władzami kraju. Tym samym model „110”, obok GAZ 12 ZIM, jest ostatnim produkowanym seryjnie modelem tej klasy, który nie był ograniczony w sprzedaży i był dostępny dla obywateli, niezależnie od zajmowanego stanowiska. Wystarczyło mieć odpowiednią, całkiem sporą, ilość radzieckich rubli. W sumie wyprodukowano 2089 egzemplarzy wszystkich modyfikacji.

ZIS 101
 Image

 

Grupa inżynierów ZIS, na czele z 33-letnim głównym projektantem zakładu Borisem Fittermanem, rozpoczęła w 1943 roku projektowanie nowej limuzyny wykonawczej.BORIS FITTERMAN AND HIS CARS Boris Mikhailovich Fitterman is a major scientist-motorist, doctor of technical.. | VK Za podstawę przyjęto amerykański samochód najwyższej klasy „Packard Super Eight”. 

  Packard 160 Touring Sedan 1942

 

Oprócz osobistych preferencji Stalina, który kochał markę Packard, wybór był uzasadniony czołową pozycją amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego oraz względna dostępność w warunkach ZSRR rozwiązań technicznych zastosowanych w projekcie. Andriej Ostrowcew, czołowy konstruktor ZIS-110, postanowił odejść nieco od oryginalnego projektu Packarda i zaprojektować własną karoserię do samochodu, który zgodnie z ówczesną praktyką otrzymał osobne oznaczenie ZIS-140.  

 

 ZIS-110 w Moskwie, 1958 r. Zdjęcie autorstwa Thomasa Hammond

W przemyśle motoryzacyjnym ZSRR nie zakładano bezpośredniego kopiowania, dlatego podjęto taką decyzję. Stylizacja nadwozia miała ozdobne wykończenia, okucia, wyposażenie i wystrój wnętrz, choć wykonane w stylu Packarda, nie były z nim w żaden sposób wymienne. Angielski historyk motoryzacji Michael Sedgwick twierdzi, że w latach wojny pod naciskiem rządu USA matryce do produkcji blach karoseryjnych były sprzedawane przez Packarda do ZSRR do produkcji paneli karoserii ZIS-110. Ile w tym prawdy?

   Przypuszczenie to opiera się na znanym fakcie dostawy podobnego sprzętu do tłoczenia karoserii ZIS-101 przez firmę Budd Body Studio, która kosztowała państwo półtora miliona dolarów i trwała 16 miesięcy. Jednocześnie trzeba zaznaczyć że matryce nie zostały wyfrezowane ze stali, jak to zwykle bywa w praktyce motoryzacyjnej, lecz odlane ze stopu cynkowo-aluminiowego – umożliwiło to w warunkach ewakuacji zakładu zmniejszenie koszt i pracochłonność produkcji. Takie matryce wytrzymywały tylko ograniczoną liczbę cykli, ale jak na model tej klasy o małej wielkości produkcji rozwiązanie to okazało się akceptowalne. 

 W budowie nowego ZIS projektantom fabryki udało się połączyć markowe rozwiązania projektowe „Packarda” z nowoczesną architekturą nadwozia typu „Clippers”

 

Samochód był wyposażony w rzędowy 8-cylindrowy 4-suwowy silnik dolnozaworowy modelu ZIS-110 o pojemności roboczej 6002 cm³ i mocy 140 KM. Moc tą osiągał przy 3600 obr./min.  ZiS-110 at the Moscow International Motor Show 2003 2.jpg

Przed pojawieniem się ciężarówek YaAZ-210 z silnikiem wysokoprężnym o mocy 165 koni mechanicznych w 1950 r. silnik samochodu ZIS-110 był najmocniejszym spośród silników seryjnie produkowanych do samochodów radzieckich. Jego moc wystarczyła, aby wystartować z pierwszego biegu i natychmiast przełączyć na trzeci. Silnik miał hydrauliczne popychacze zaworów i napęd wałka rozrządu z cichym łańcuchem lamelkowym Morse'a (wcześniej był on montowany w samochodach zakładów Russo-Bałt).  Двигатель ЗиС-110.JPG

Silnik ZIS-110 pracował cicho, więc projektanci przenieśli lampkę kontrolną działającego zapłonu na deskę rozdzielczą. Skrzynia biegów jest mechaniczna, trzybiegowa, zsynchronizowana. Dźwignia zmiany biegów znajduje się na kolumnie kierownicy. Przełożenia: I - 2,43, II - 1,53, III - 1, Z.Kh - 3,16. Przekładnia główna - pojedyncza hipoidalna, przełożenie - 4,36.  Image

Po raz pierwszy po samochodzie AMO-2 zastosowano hydrauliczny napęd hamulca.   Regularnie można było zainstalować zapasową baterię i zapasowy  aparat zapłonowy, który można było włączać w ruchu. ZIS-110 miał dwa tylne światła, chociaż ówczesne przepisy ruchu drogowego pozwalały tylko na jedno lewe, co było robione seryjnie w większości radzieckich samochodów tamtych lat (ZIS-5, GAZ-MM, GAZ-67, Moskvich-400, YaAZ-200 itp. d.). 

Zamiast konwencjonalnych reflektorów z osobnymi lampami, odbłyśnikami i dyfuzorami zastosowano reflektory, w których sama żarówka była zarówno odbłyśnikiem, jak i dyfuzorem. Tak jak w ówczesnych samochodach amerykańskich.

   

ZIS-110, wraz z GAZ-12 ZIM, był pierwszym radzieckim samochodem z kierunkowskazami . Kierunkowskazy zostały wykonane zgodnie ze schematem amerykańskim, podobnie jak w M-21 i UAZ-452 (światła hamowania STOP służą również jako tylne kierunkowskazy). Kierunkowskazy włączano lewą dźwignią, podobnie jak w nowoczesnych samochodach, chociaż wtedy zwykle używano przełączników na desce rozdzielczej. W niektórych samochodach zainstalowano też specjalne sygnalizatory - syrenę i dodatkowe środkowe światła drogowe. Deska rozdzielcza była wyjątkowo bogata i zawierała prędkościomierz, wskaźnik poziomu paliwa, termometr, amperomierz, wskaźnik ciśnienia oleju, lampki kontrolne lewego i prawego kierunkowskazu (czerwone), światła drogowe (niebieskie), zapłon (zielony). Wskazówka prędkościomierza posiadała trójkolorowe podświetlenie, które przełączało się w zależności od prędkości: przy prędkościach do 60 km/h włączało się podświetlenie zielone, od 60 do 120 km/h - żółte, powyżej 120 km/h - czerwone. Liczby na skali prędkościomierza nie miały ostatnich zer, czyli zamiast „80”, „100”, „120” itp. było „8”, „10”, „12” itp. Wskaźnik lampy i urządzenia zostały oznaczone nie plakietkami, ale podpisami. 

 Почтовая марка России (2021) — ЗИС-110Б

 ZIS-110 był seryjnie wyposażony w odbiornik radiowy, hydrauliczno elektryczne szyby.  Przeprowadzono też eksperymenty w celu zainstalowania klimatyzatora. Tylne siedzenie pasażera było bardzo wygodne dzięki ciekawej technologii wykonania.  Od 1945 roku maszyny były rozdzielane między wydziały. Image

 Najwięcej limuzyn ZIS-110 przejęły: administracja Rady Ministrów (39 samochodów), Ministerstwo Bezpieczeństwa Państwowego (15 samochodów), Ministerstwo Spraw Zagranicznych (14 samochodów), administracja Centralnej Komisji ds. Partia (13 samochodów), Akademia Nauk ZSRR (12 samochodów), Sztab Generalny (5 samochodów). Rady ministrów republik związkowych otrzymały po dwa lub cztery samochody, z wyjątkiem Rady Ministrów Ukraińskiej SRR, która natychmiast dostała siedem ZIS-110. Reszta otrzymała po jednym samochodzie - są to ministerstwa i różne władze, takie jak Komitet Centralny Wszechzwiązkowej Leninowskiej Młodej Ligi Komunistycznej, Prokuratura, Bank Państwowy, VOKS, gazeta Prawda itp. Łącznie w latach 1945-47.

Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.   

buycoffee.to/meskibigos

 

Rozdano 230 samochodów. ZIS-110 były pomalowane na kolor czarny, bordowy, niebieski i ciemnozielony, faetony ZIS-110B na kolor czarny, szary, niebiesko-szary i beżowy.  

Samochody ZIS-110 były używane nie tylko do obsługi agencji rządowych, ale także w firmach taksówkarskich jako taksówki dalekobieżne na liniach międzymiastowych Moskwa-Symferopol, Moskwa-Włodzimierz i Moskwa-Ryazan. Również kabriolety były używane jako taksówki (kabriolet ZIS-110B taksówkę można zobaczyć w filmach fabularnych „Prawdziwi przyjaciele” (1954) i „Niesamowita niedziela” (1957). About What is it? Quiz #459L ZIS 101B - PreWarCar

W Moskwie taksówka ZIS-110 była używana w latach 1947-58. Według stanu na styczeń 1958 r. kursowało 86 taksówek ZIS-110. w Moskwie Taksówki ZIS-110 były pomalowane na podwójny kolor: biała góra, brązowy dół. Malowane na czarno taksówki pojawiły się w drugiej połowie lat pięćdziesiątych. Za stworzenie ZIS-110 projektanci A. N. Ostrovtsev, B. M. Fitterman, L. N. Gusev, A. P. Siegel otrzymali w czerwcu 1946 r. Nagrodę Stalina.

 

 ZIS-110 „Taxi” w Zespole Muzealnym UMMC (Verkhnyaya Pyshma

 

 

Niezwykle ciekawym wykorzystanie samochodu ZIS 110 było wykorzystanie go jako dalekobieżnej, luksusowej taksówki. Radziecka taksówka ZiS-110 była eksploatowana od 1947 do 1958 roku, a na trasach pracowało do 86 samochodów. Najdłuższą trasą była Moskwa – Symferopol – Jałta którą ZiS przejeżdżał w 31 godzin, z noclegiem w Charkowie lub Biełgorodzie, robiąc po drodze siedem przystanków.

  Może być zdjęciem przedstawiającym samochód

 ZIS-110 „Taxi” w Zespole Muzealnym UMMC (Verkhnyaya Pyshma)

W oparciu o ZIS-110 stworzono kilka modyfikacji:  

  • ZIS-110A - karetka pogotowia; ZIS-110B - faeton ze składanym dachem z tkaniny, produkowany w latach 1949-1957; 3 egzemplarze wysłano do Czech na parady. 
  •   ZIS-110V - kabriolet ze składaną elektrycznie markizą i oknami opuszczanymi wraz z ramami, zbudowany w 3 egzemplarzach; 
o

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)