Jakie macie skojarzenie po usłyszeniu słowa "FINLANDIA"?
No tak, oczywiście #zimno #śnieg #lód #święty mikołaj #renifery #rudolf #sauna #masło fińskie #język trudny do wymówienia. Co bardziej zaznajomieni z Finlandią, jej kulturą i historią wymienią pewnie #Nokia #Wojna Zimowa # skoczkowie narciarscy #Simo Häyhä #Kallakukko #Kalaketto #Helsinki #Turku.
Przyznacie że to raczej niewiele. Myślę że i tak dużo bo większości kojarzy się jedynie z hasłem #wódka Finlandia. Stoi na półkach każdego marketu.
A jaka będzie odpowiedź na pytanie o fińską motoryzację. Tak, tak - ona istnieje i ma się całkiem dobrze. Na czele oczywiście rdzennie fińska firma motoryzacyjna "SISU". To o niej dziś będzie opowieść.
Sisu S-15 vuodelta 1948
Lecz to nie tylko "SISU".
W Uusikaupunki w firmie VALMET AUTOMOTIV produkowane były różne modele szwedzkiego Saaba (modele 90, 
96, 99,
900, 9000, 
9-3, 9-5).
Ponadto to tu były montowane radzieckie samochody
Łada Samara Baltic,
niemieckie Porsche Boxster i 
Cayman, Ople Calibra,
rosyjskie super samochody 
Marussia B1 i B2,
francuskie 
Talbot Horizon,
Talbot Solara i
Talbot 1510. Najnowsze czasy to 
Fisker Karma, Think City 
oraz Mercedesy 
Klasy A 
oraz Klasy GLC, 
oraz elekryczne Lightyear One.
Inną firmą z Finlandii produkującą pojazdy była "VANAJA". Była ona spółką córką naszej dzisiejszej bohaterki SISU. Opowieść o tej działającej w latach 1943 - 1968 firmie już niedługo na łamach Męskiego Bigosu.
Kolejną fińską firmą branży motoryzacyjnej była firma "ELCAT". Ten fiński producent działający w latach 1975 - 2017, też pewnie doczeka się odrębnego felietonu.
Jak widać motoryzacyjna oferta Finlandii nie jest aż taka skromna jakby się wydawało. Jeśli pośród moich czytelników są osoby znające jeszcze inne firmy branży motoryzacyjnej z tego pięknego kraju, to będę im bardzo wdzięczny za informacje.
Wróćmy jednak do meritum a jest nim dziś firma "SISU". 
Oy Sisu Auto Ab to fińska fabryka samochodów założona w 1931 roku, która narodziła się jako Oy Suomen Autoteollisuus Ab.
Firma jest własnością prywatną i produkuje ciężarówki marki Sisu do użytku zarówno cywilnego jak i wojskowego. Dziś jej fabryki znajdują się w Karja, Raasepori.
Firma powstała w wyniku połączenia dwóch fabryk produkujących nadwozia samochodowe działających w Kallio w Helsinkach. Połączenie to nastąpiło w 1931 roku. Wtedy to narodziła się firma O/Y Suomen Autoteollisuus A/B przy Fleminginkatu 27. Dość szybko bo już w 1933 roku uruchomiono własne biuro projektowe. Rozpoczęło się projektowanie samochodów.
Wewnętrzna robocza nazwa samochodu od początku brzmiała „Sisu”. Nazwa samochodu Sisu została potwierdzona jako oficjalny znak towarowy w oparciu o publiczny konkurs.
Nazwę zaproponował Veikko Arohonka z Hämeenlinna.
Na dostawcę komponentów wybrano szwedzkie Volvo. Długoletnim Prezesem firmy był Tor Nessling.
Pierwszych dziewięć wyprodukowanych samochodów – jeden autobus i osiem ciężarówek – ukończono latem i jesienią 1932 roku.
Zasada produkcji brzmiała „Z fabryki prosto na trasę”. Taki napis umieszczano na samochodzie jeśli klient sobie tego życzył. Produkcja rozpoczęła się w Helsinkach od trzech różnych modeli o łącznej masie 4800 kg i ładowności 2300 kg.
SISU S321 1938
W 1934 roku firma zaczęła wykorzystywać fińskie silniki Olympia, a także rozpoczęła produkcję tramwajów. Zrezygnowano z zastosowania komponentów Volvo w samochodzie Sisu zastępując je podzespołami rodzimej produkcji.
Uruchomiono też produkcję taboru kolejowego. Produkcja taboru kolejowego rozpoczęła się od wagonów z nadwoziami autobusów dostarczonych do VR (koleje fińskie). Rozpoczęto też produkcję ciężarówek Sisu z silnikiem wysokoprężnym. Do ich napędu służył jego amerykański diesel Hercules.
Sisu SH-3R-LF from 1935
Firma wyprodukowała pierwszy prototyp samochodu pancernego w 1938 roku. Było to zlecenie Ministerstwa Obrony Finlandii. W ten projekt zaangażowane jest państwo i wszystkie najważniejsze firmy metalowe w kraju. Zapotrzebowanie na samochody ciężarowe wzrosło w związku z okresem boomu gospodarczego i przygotowaniami do wojny. Samochody "SISU" były eksportowane do Estonii i na Łotwę.
Produkcja seryjna tramwajów rozpoczęła się w 1938 roku. W 1943 roku Suomen Autoteollisuus udzielił firmie o nazwie Yhteissisu Oy wyłącznego prawa do produkcji ciężarówek Sisu S-22 przez pięć lat.
Sisu S-22 1943
Sisu L-61 bus from 1950
Po II Wojnie Światowej firma zbudowała fabrykę w Vanaja niedaleko Hämeenlinna. Ostatnie ciężarówki Sisu zostały wyprodukowane w fabryce Yhteissisu w 1948 roku, po czym firma kontynuowała działalność pod nazwą Vanajan Autotehdas Oy, produkując ciężarówki i autobusy marki Vanaja. W sumie Yhteisisu wyprodukowało 294 ciężarówki marki Sisu.
Sisu JA-7 rail truck (VR Tka 3)
SAT-produced tram in Turku in 1952
Prezes Thor Nessling przy SISU K-138SV w 1962 roku.
W 1944 roku helsińska fabryka Suomen Autoindustri przeniosła się do Karja, gdzie grunty zostały zakupione już w 1941 roku. Fabryki obecnego Oy Sisu Auto Ab nadal działają w Karja. Fabryka była zmuszona płacić swoją produkcją ogromne reparacje wojenne swojemu okupantowi. Kraj który dwukrotnie napadł na Finlandię, zmusił rząd Finlandii do olbrzymich dostaw różnych towarów. Tym krajem był ZSRR czyli dzisiejsza Rosja.
Po wojnie kontynuacyjnej Suomen Autoteollisuus musiał dostarczyć Związkowi Radzieckiemu ponad 2000 silników bocznozaworowych Sisu AMC w ramach reparacji wojennych.
Produkcja nowoczesnych kabin, która zakończyła się przed wojną zimową. Ponownie rozpoczyna się w 1955 roku, a pierwszym produktem jest całkowicie stalowa kabina Nalle-Sisu.
W tym samym roku zostaje wprowadzona linia lekkich ciężarówek Nalle-Sisu. Kolekcja samochodów ciężarowych o średniej ładowności będzie nosiła nazwę Kontio-Sisu.
W 1959 r. Sisu kończy własną produkcję tramwajów. W 1946 rozpoczęto też niewielki montaż samochodów osobowych Rolls-Royce a w 1955 samochodów ciężarowych Leyland. W latach 70. montowano w Finlandii brytyjskie marki samochodów Leyland Mini, Austin, Morris, Triumph, Rover i Jaguar.
W 1962 roku ruszyła masowa produkcja pierwszej nowoczesnej fińskiej ciężarówki. Był to Sisu KB-112. Była to pierwsza masowo produkowana europejska ciężarówka z hydraulicznie odchylaną do przodu kabiną.
Sisu KB-112/117
Suomen Autoteollisuus była notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Helsinkach w latach 1962-1976.
W 1964 roku Leyland Motors został udziałowcem Suomen Autointoys . Po śmierci Nesslinga w 1974 roku państwo fińskie wykupiło udziały własnościowe rodziny Nesslingów i od tego czasu zwiększyło swój udział, osiągając 83,9 procent w 1978 r.
Od 1974 r. Erik Gillberg pełnił funkcję dyrektora generalnego Suomen Autointoys.
W 1968 roku doszło do fuzji Suomen Autoteollisuus i Vanajan Autotehdas Oy. Po fuzji Sisu zaczął używać amerykańskiej niezsynchronizowanej skrzyni biegów Fuller, używanej wcześniej przez Vanaję, oraz wózka podnoszącego zaprojektowanego przez dyplomowanego inżyniera Veikko Muronena, który był w stanie podnieść tylną oś, gdy samochód nie był w pełni załadowany.
Od 1969 roku firma Suomen Autoteollisuus produkowała również ciągniki terminalowe używane w portach morskich. W 1975 roku fiński przemysł motoryzacyjny stał się przedsiębiorstwem państwowym. W 1976 roku podpisano trójstronną umowę między Leyland, Saab-Scania i fińskim przemysłem motoryzacyjnym, na mocy której Leyland i Saab-Scania otrzymały po dziesięć procent udziałów w fińskim przemyśle motoryzacyjnym.
Leyland Motors sprzedał swój udział własnościowy firmie Saab-Scania Ab w 1981 r. Suomen Autoteollisuus zmienił nazwę na Oy Sisu-Auto Ab w tym samym roku. W 1985 roku Sisu Auto ponownie stało się spółką w całości należącą do państwa.
Sisu-Auto zrezygnowało z produkcji autobusów. 1 maja 1994 r. działalność w zakresie sprzętu transportowego i ciągników Valmet została połączona z firmą Sisu Auto.
Sisu LP-138 Fire Truck
Inkorporacja i sprzedaż inwestorom - W ich wyniku,
Oy Sisu Trucks Ab została po raz pierwszy oddzielona od Oy Sisu Auto Ab w listopadzie 1994 r., a na początku następnego roku Sisu Defense Oy, Sisu Terminal Systems Oy i Fastems Oy, dodatkowo Sisu Diesel Oy została oddzielona od Sisu Traktorit Oy. Fastems został sprzedany firmie Mercantile w 1995 roku. Pod koniec roku fabryka osi w Hämeenlinna została włączona w skład Sisu Axles Oy. Sinex został sprzedany w 1996 roku.
W styczniu 1997 r. główny właściciel firmy, państwo fińskie, zdecydowało o sprzedaży większości udziałów firmie Partek. Zmiana została wdrożona poprzez stopniowe przenoszenie własności w ciągu roku. 
W ciągu roku firma utworzyła spółkę marketingową z Renault i podpisała obszerną umowę dotyczącą dostaw częściowych i operacji eksportowych. W ciągu roku kontynuowano również restrukturyzację firmy: oddziały działające w Niemczech Stama Maschinenbau GmbH sprzedano firmie Chiron-Werke GmbH & Co. dla K.G. Sisu Defence zostało sprzedane państwowej firmie Suomen Puolustusväline Oy i połączone z nią w następnym roku pod nazwą Patria Vehicles.
Partek przejął całkowicie Oy Sisu Ab do końca 1997 roku. Sisu Akselit został sprzedany inwestorom private equity w 1999 roku. W 2002 roku Kone Oyj kupił Partek Oyj. W 2004 roku firma Kone Oyj sprzedała Oy Sisu Auto Ab firmie Suomen Autoteollisuus Oy, założonej przez grupę inwestorów utworzoną przez osoby fińskie i kierownictwo firmy. W 2005 roku powstała zupełnie nowa jednostka Sisu Defence odpowiedzialna za produkcję i sprzedaż wojskowych ciężarówek. Utworzono spółkę zależną LT Finland Oy zajmującą się importem i sprzedażą pojazdów użytkowych Renault. W 2008 roku firma Sisu wygrała międzynarodowy przetarg na dostawę do Rosji zestawów wagonów z drewnem; Sisu Auto dostarczyło 91 zestawów samochodów ciężarowych do przewozu drewna firmie ILIM Group, największej rosyjskiej międzynarodowej firmie z branży leśnej. Grupa ILIM zamówiła również 12 fabrycznie wyposażonych ciężarówek do robót ziemnych SISU Rock 6x4. Zaostrzone normy emisji spowodowały problemy dla Sisu, ponieważ zarówno silniki Cummins, jak i Mack nie miały klasyfikacji Euro 3/4
W 2010 roku grupa inwestorów sprzedała cały kapitał zakładowy Suomen Autoteollisuus Oy spółce założonej przez kierownictwo wykonawcze (Timo Korhonen, Olof i Maija Elenius), Suomen Erikoisaedenovut Oy (SEA). W 2012 roku Kormaautolehti Auto, tekniki ja klustus wybrało Sisu jako zdobywcę tytułu Ciężarówki Roku w Finlandii 2012. Sisu odkupił produkcję ciężarówek od Komas Oy. W ramach umowy 45 pracowników zostało przeniesionych do Sisu. W 2013 roku dyrektor generalny Sisu Auto, Timo Korhonen, nabył udziały Olofa i Maiji Elenius w SEA. Prezes zarządu, Timo Korhonen, jest teraz właścicielem wszystkich akcji Oy Sisu Auto Ab.
W 2018 roku łotewskie Ministerstwo Obrony zamawiało opancerzone pojazdy GTP 4x4. Cenę transakcji oszacowano na 200–250 mln euro.
Nalle-Sisu
Seria M Wnętrze M-162 W 1969 roku wprowadzono serię Sisu M. „niittikoppi-Sisu” i „nakkiputka”. Nazwy pochodziły od dużych okien kokpitu i sposobu jego budowy, ponieważ kokpit był montowany głównie przez nitowanie.
Lista modeli Sisu Auto
Samochody ciężarowe W latach 30. – 40. seria S (w liczbach), seria SO i seria SH. Pierwszym Vanaja był „Sisu S-22”. W 1951 roku do sprzedaży trafiły ciężarówki serii K Jyry, Kontio i Nalle.
K-50: największy Sisu wyprodukowany w Finlandii, masa całkowita 52 200 kg.
KB-117
na rynek w 1963 r
pierwsza masowo produkowana europejska ciężarówka z wywrotką
Seria S (literami) Sisu SL 190
W 1980 roku na rynek wprowadzono serię Sisu S. Różne modele były: SL: kabina klasyczna niska SR: kabina wysoka SK: kabina wagonowa SM
Sisu SM 312
Seria E
W 1995 roku seria Sisu E weszła do produkcji i zastąpiła serię S, która była produkowana przez 14 lat i już pod wieloma względami pozostawała w tyle za swoimi konkurentami. Kabina Renault 1998r. E11 Cummins E11 Renault za kilka lat E12 Mack E13 Caterpillar E14 Cummins E18 Caterpillar W 1996 roku wprowadzono solidną modyfikację oznaczoną jako Supra.
W 2005 roku Sisu wprowadził nowy C500 (silnik C13 firmy Caterpillar), C600 (silnik C15 firmy Caterpillar) i R500 (silnik grupy Renault DXi13 o mocy 500 KM) W 2006 Sisu rozpoczął produkcję nowej kolekcji.
Sisu Rock: ciężarówka do robót ziemnych
Sisu Roll: Skrzyniowy
Sisu Timber: Ciężarówka do przewozu drewna
Sisu Works: pojazd do konserwacji dróg/wielofunkcyjny
Sisu Crane: Specjalnie wyprodukowana ciężarówka z dźwigiem
Sisu Carrier: Ciężarówka do transportu maszyn
Silniki to Renault DXi13 oraz C13 i C15 firmy Caterpillar. Model C500 był sprzedawany wyłącznie na eksport do Rosji ze względu na klasę emisji (Euro 3).
Sisu Polar Works DK16M K-AKK-8x4/335+140+137
W 2010 roku Sisu nawiązał współpracę w zakresie komponentów z Daimlerem i wprowadził kolekcję Sisu Polar, która wykorzystuje wiele komponentów z ciężarówek Mercedes-Benz. Kolekcja została wyróżniona odznakami Key Flag Fińskiego Związku Zawodowego i Design from Finland. Produkcja modelu Polar Euro VI drugiej generacji rozpoczęła się w maju 2014 roku. Model został całkowicie odnowiony i zaprojektowany w Finlandii. Silniki nadal pochodzą od Mercedesa, ale w porównaniu z wersjami silnikowymi poprzedniej generacji moment obrotowy jest o 100–200 Nm większy. Sześć grup produktów znanych z pierwszej generacji Euro V, zoptymalizowanych pod kątem różnych środowisk użytkowników, stanowi również rdzeń kolekcji Euro VI.
Sisu Rock: ciężarówka do robót ziemnych
Sisu Roll: Skrzyniowy
Sisu Timber: Ciężarówka do przewozu drewna
Sisu Works: pojazd do konserwacji dróg/wielofunkcyjny
Sisu Crane: Specjalnie wyprodukowana ciężarówka z dźwigiem
Sisu Carrier: Ciężarówka do transportu maszyn
Sisu Hauler: Ciągnik balastowy do ciężkich zadań
Karhu-Sisu
Kolekcja wojskowa
Przez długi czas podstawą kolekcji opracowanej przez Sisu dla sił obronnych była obrotowa rama samochodów, która gwarantowała dobrą mobilność w terenie przy jednoczesnym utrzymaniu kół w podłożu.
Kärppä-Sisu, przeznaczony głównie do użytku dystrybucyjnego i jako lekka ciężarówka garnizonowa
Proto-Sisu Sisu A-45, wyposażony w felgi i opony Pas Pierwsza ciężarówka terenowa z napędem na cztery koła wyprodukowana przez Sisu,
Sisu KB-45, została przekazana siłom zbrojnym w 1964 roku. W siłach obronnych przydomek tego modelu i jego różnych wersji, A-45 i AH -45, został ustalony jako Proto-Sisu lub w skrócie Proto.
Proto zaliczany jest do samochodów terenowych o średniej ładowności i służy między innymi do holowania lekkich dział i ciężkich moździerzy. Niedawno siły zbrojne wystawiły na aukcję wycofany z eksploatacji sprzęt Proto, który zyskał popularność wśród prywatnych entuzjastów. Dzięki niewielkim rozmiarom i skręcanej ramie Proto ma doskonałe właściwości terenowe. Wielu entuzjastów wymieniło swojego Protona na większe opony 14.00R20, tzw. opony Masi. Większe opony jeszcze bardziej poprawiają dobre właściwości terenowe. Sisu KB-46 był prototypową ciężarówką terenową zbudowaną w 1968 roku.
Sisu A-45 
Sisu K-44SP
Sisu k-44BP 1959–1965
Trałowiec, oznaczenie typu RA-140. „Raisu” zbudowany jest na zmodyfikowanej platformie Pasi. Ma kokpit na górze ramy, usunięto oś środkową i potężny wirnik zgarniający z tyłu jednostki. Różne wersje urządzenia zostały wykonane do użytku przez wojska lądowe i lotnictwo. Seria ET (Eemeli), 1. generacja Ciężarówka Sisu E11 8x8.
Od 1999 roku Sisu produkuje serię modeli Sisu ET, ciężarówkę z napędem na wszystkie koła, przeznaczoną specjalnie do jazdy w terenie. W przeciwieństwie do poprzednich samochodów terenowych Sisu, ten model wykorzystuje kabinę Renault i prawie normalną ramę ciężarówki, która nie ma skręcanej ramy, która zapewniała dobrą mobilność w terenie w poprzednich modelach. Rozsądną mobilność w terenie gwarantuje jednak duża, niezależna elastyczność kół. Ten model jest wykonany z ciągłymi dyszlami 6x6 i 8x8.
Większość modeli ET używanych przez siły obronne jest wyposażona w 11-litrowy silnik Cummins i 6- lub 7-biegową automatyczną skrzynię biegów Allison. Ten model jest również znany jako Sisu HMTV i Sisu Defence. Klasyczny: Wnętrze E11T 6x6 Wnętrze E11T 8x8
Sisu SA-150 "Masi"
Sisu SA-241 "Rasi"
SISU Maasto-SK.
Sisu XA-180 "Pasi"
Sisu NA-110 "Nasu"
Sisu E11 8x8
Sisu E13TP 8x8
Sisu/Patria XA 
KTO Rosomak
Sisu K-50SS
Sisu K-50SS
Samochody "SISU" na europejskich drogach są raczej rzadko spotykane. Poza Finlandią i Estonią często widywane są na droch Norwegii, Islandii, Szwecji, Łotwy. Można je też spotkać w Rosji gdzie cieszą się opinią pojazdów odpornych na trudne warunki eksploatacji oraz słyną ze swojej niezawodności. Można tam również spotkać rosyjskie ciężarówki KAMAZ wyposażone w kabinę z firmy "SISU". 
Jęśli jesteście zadowoleni to zapraszam Was obserwacji Męskiego Bigosu, śledzenia go na Instagramie, Twitterze, Facebooku. Proszę też o udostępnianie moich felietonów swoim znajomym i przyjaciołom.
JEŚLI
POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO
BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH
FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI
NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A
JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE. W BIBLIOTECE ZNAJDZIECIE TEŻ
LINKI O TEMATYCE INNEJ NIŻ MOTORYZACJA. ZDROWIE, PODRÓŻE, DOBRA KUCHNIA
TO TYLKO KILKA Z NICH. ZAPRASZAM
https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html
- BIBLIOGRAFIA
- https://fr.wikipedia.org/wiki/Portail:Finlande
- https://fr.wikipedia.org/wiki/Sisu_Auto#Raisu
- https://sv.wikipedia.org/wiki/Sisu_Auto
- https://sisuauto.com/en/
- https://www.porssitieto.fi/poistuneet/sisu.shtml
- https://www.sisua.net/
- https://www.ammattilehti.fi/uutiset.html?10925
- https://sisuauto.com/en/sisu-autos-strategy-is-export-oriented/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz