Translate

środa, 6 grudnia 2023

#486 - GAZ 67 CZAPAJEW

 W 1943 roku ukończono produkcję samochodu GAZ-64. Był to pierwszy, typowo wojskowy radziecki, mały "вгедрджнк" czyli samochód terenowy. Oczywiście budowano tam wcześniej terenowe ciężarówki oraz uterenowione wersje GAZ-a M1.

 I tak zastąpił go zmodernizowany pojazd o rozstawie osi napędowych zwiększonym z 1206 do 1446 mm (mosty z GAZ-61) i dostosowanym do nich nadwozie.  

 

GAZ 67 "CZAPAJEW"

GAZ 64 "PIGMEJ"


GAZ 61-417 czyli klon GAZ-A M1
 

Samochód pod indeksem GAZ-67 trwał na linii montażowej aż do sierpnia 1953 roku. Wyprodukowano blisko 93 000 sztuk.  

Na bazie GAZ-67 wyprodukowano także, samochód pancerny BA-64B.

Ilustracja    GAZ BA-64B

undefined

GAZ BA64ZhD

 

To tyle tytułem wstępu.

Projekt głęboko zmodernizowanego GAZ-67 przeprowadzono pod kierunkiem Witalija Andriejewicza Graczewa w lutym 1943 r.  Plan radykalnej modernizacji GAZ-64 został zatwierdzony 26 września 1942 roku.

Oprócz Graczowa nad nowym, ruskim dżipem pracowali również Andriej A. Lipgard, Władimir A. Detkow 

oraz  inni.

 

Realizację projektu jednak rozpoczęto dopiero 15 lutego 1943 roku. było to związane z ogólną sytuacją na froncie wschodnim. Nad nowym lekkim samochodzie, który otrzymał indeks „67” , w marcu 1943 r. pracowali również nowi inżynierowie ,М. Wasserman, konstruktor F. А. Лепендин . W. W. Bannikow. А. Ł. Iwanow, Yu. М. Niemcow, A. Г. Кузин. Wszystko odbywało się pod kierownictwem  W. А. Graczewa.  

 

Pierwsze prototypy "Czapajewa", dosyć znacznie różniły się od GAZ-a 64. Głównie pod względem wymiarów. W maju 1943 r. przywrócono jednak fabryczny rozstaw kół: przód 1446 mm, tył 1446 mm.  

Prototyp zaprezentowano w dniach 23-27 kwietnia 1943 roku w trzech prototypach (tymczasowo jeszcze z wąskim rozstawem kół). GAZ 67 przeszedł pod koniec lipca kolejną, długo planowaną modyfikację: ostatecznie rozstaw kół został przedłużony do normalnych rozmiarów, a rama i nadwozie zostały odpowiednio zmodyfikowane.  

31 lipca 1943 roku wyprodukowano nowe podwozie GAZ-67B (jednocześnie w nazewnictwie pominięto indeks „B”.  Jednak w 1944 roku ponownie przydzielono go zmodernizowanemu samochodowi zamiast „67").

7 sierpnia 1943 roku zmontowano pierwszy samochód o seryjnym rozstawie kół GAZ-67.

 

Jesienią 1943 roku samochód przeszedł pomyślnie testy fabryczne (przeprowadzone przez V. V. Woronowa, G. I. Zyablova, A. V. Ovsova i innych), podczas których (od 6 września do 11 września 1943) pokonał 2200 km z armatą 76 mm ZIS3 (masa 1850 kg), w tym 930 km po wiejskich drogach i 550 km po kostce brukowej czyli tzw. kocich łbach. W rezultacie podwozie działa było całkowicie niesprawne, a samochód GAZ-67 nie uległ większym uszkodzeniom (z wyjątkiem drobnych). Pomimo trudnych warunków drogowych samochód uzyskał bardzo pozytywne oceny.  

 

23 września 1943 roku ruszyła produkcja seryjna. W październiku 1943 r. założono wypuszczenie rytmiczne (10 serii GAZ-67 — do 2 października). Do końca 1943 r. było ich 718, w 1944 r. — 2419, a do końca 1945 r. — 6068 (do 9 maja — 4851).  

 

W najlepszych dniach, dzienna produkcja  GAZ-67 oscylowała w granicach 15-20 sztuk. Ale nie był to  montaż równy. W styczniu 1944 r. wypuszczono kolejny zmodernizowany GAZ-67B, który zasłynął, przechodząc testy wojskowe (przeprowadzone przez grupę testową GAVTU KA) z przebiegiem 20 tysięcy kilometrów od stycznia do czerwca 1944 r. 

Po ukończeniu został natychmiast wprowadzony do produkcji. Wskaźnik produkcyjny „B” zmodernizowanego GAZ-67 (zgodnie z tradycją V. A. Gracheva pominięto indeks „A”) miał on głównie znaczenie wewnątrzzakładowe i nie został od razu ustalony oraz praktycznie nie znalazł odzwierciedlenia w dokumentacji operacyjnej.  

W wojsku do końca lat 40. nie było to znane nawet kierowców, którzy przez długi czas mylili GAZ-64 i GAZ-67. Dlatego stwierdzenie, że żołnierze nazywali GAZ-67B „bobby” właśnie ze względu na jego indeks, jest błędne. 


Za stworzenie GAZ-67 fabryka w styczniu 1944 r. Nominowała V. A. Gracheva do Nagrody Stalina, której nie otrzymał (Nagroda Stalina nie została przyznana w 1944 r.). Grachev był bardzo nielubiany przez Generalissimusa "Kobę".

 


Na GAZ-ach 67 Armia Czerwona dojechała do Berlina a następnie do Łaby. Oczywiście było kilkakrotnie mniej niż amerykańskich Willysów MB czy Fordów GP otrzymywany w ramach programu Lend Lease.


Popularne w Wojsku Polskim, po 1945 roku służyły jeszcze do końca lat 60-tych. Nawet dostawy nowych ruskich dżipów, czyli GAZ 69 nie od razu wyparły je z użytku. Na tym też nie kończyło się ich życie. Z demobilu trafiały do Milicji Obywatelskiej, służyły w leśnictwie, na poczcie przewoziły przesyłki do adresatów mieszkających tam "gdzie diabeł mówi dobranoc". Używane były w Państwowych Gospodarstwach Rolnych i Spółdzielniach Produkcyjnych. Można było je spotkać jako samochody do nauki jazdy w Lidze Przyjaciół Żołnierza (LPŻ - obecnie LOK). Służyły nawet w organizacja skautowskich, np. ZHP.



Przez wszystkie lata, nie łatwej eksploatacji, stało się tak że niewiele z nich dotrwało do naszych czasów. Każdy zachowany Czapajew jest pieczołowicie odnawiany. Stanowi cenny obiekt w każdej kolekcji oldtimerów. Wiele zostało też sprowadzonych do Polski z Rosji czy z Ukrainy. O dziwo, w tych krajach, do tej pory dostępne są do nich części zamienne. Kiedyś Czapajew był pogardzany przez miłośników aut wojskowych. Cenili oni wyżej Willysa, Forda czy Dodge-a.   Tych samochodów zachowało się jednak dosyć dużo i są łatwo dostępne. GAZ-ów 67 było niestety mało i to właśnie przekłada się na jego wartość muzealną.

Gwoli ścisłości nazwa CZAPAJEW funkcjonuje tylko w Polsce. W ZSRR mówiono na niego KOZIOŁEK. Podobnie nazywano GAZ-64 oraz GAZ-a 69.

Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.   

buycoffee.to/meskibigos

 

 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

https://www.classiccar-bg.com/index.php?topic=4092.100

https://www.youtube.com/watch?v=61sHTh0gX7s 

https://www.youtube.com/watch?v=z6MfQSTcLV0

https://www.youtube.com/watch?v=SRln_8gQPpI 

https://www.youtube.com/watch?v=9pcJg7iLN2c

https://docplayer.pl/17433282-Konstrukcje-bulgarskich-samochodow-osobowych-w-latach-1945-1990.html

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz