W 1930 roku uruchomiono produkcję nowej ciężarówki na licencji Fiata. Polski Fiat 621 występował w wielu wersjach i trzeba przyznać że odegrał ważną rolę w motoryzacji Polski.
https://meskibigos.blogspot.com/2021/07/ii-wojna-swiatowa-na-koach-polski-fiat_23.html
W 1936 roku podjęto pracę nad skonstruowaniem nowego (właściwie to całej serii pojazdów), na wskroś nowoczesnego pojazdu dla gospodarki kraju. Pracę rozpoczęto w Państwowych Zakładach Inżynierii PZInż. Inżynierowie Mieczysław Dębicki, Jan Werner, Stanisław Panczakiewicz wraz z całym zespołem inżynierów, techników i wysoko wykwalifikowanych robotników stworzyli całą serię bardzo nowoczesnych, jak na owe czasy, pojazdów.
PZInż. 723PZInż. 603 PZInż. 703
To właśnie po jeden z tych pojazdów sięgnięto zaraz po II Wojnie Światowej by w oparciu jego konstrukcję stworzyć nową polską ciężarówkę. Wybór padł na model z wagonową kabiną PZInż 703.
Po pewnych zmianach konstrukcyjnych, głównie upraszczających konstrukcję i pozwalających na zastosowanie prostszych technologii Panczakiewicz,
Werner i Dębicki pokazali prototyp STAR-a 20.
Już w 1948
roku zjechały pierwsze prototypowe egzemplarze samochodu (10-20 szt. -
nikt dokładnie nie wie ile ich było), by w następnych latach osiągnąć
poziom produkcji na poziomie ponad 7000 szt rocznie. Samochód w
przeciwieństwie do swojego pierwowzoru którego nazwa była nijaka
otrzymał dźwięczną nazwę "STAR". Oficjalnie w Polsce mówiono że nazwa
pochodzi od nazwy miasta w którym produkowano Stara, od Starachowic.
Podobnie było z rodowodem konstrukcji. Oficjalnie było to dzieło
polskiego robotnika i inżyniera zbudowane z myślą o odbudowie i rozwoju
socjalistycznej ojczyzny. O korzeniach w P.Z.Inż. nikt nie wspominał.
Natomiast w materiałach reklamujących Stara za granicą STAR to był The
STAR czyli GWIAZDA.
STAR A20 - prototyp 1947/48 rok a poniżej seryjny STAR 20 z 1949 roku. Różnice w stosunku do PZInż. 713 były naprawdę niewielkie. Kabina była węższa ale charakterystyczny kształt drzwi kabiny dobitnie świadczył o pochodzeniu konstrukcji.
Decyzja o skonstruowaniu i rozpoczęciu produkcji nowej polskiej ciężarówki, potrzebnej do prac przy odbudowie kraju po II wojnie światowej, zapadła na najwyższym szczeblu państwowym już w kwietniu 1946 roku.
Oficjalnie szczegółową dokumentację techniczną pojazdu opracowało nowo utworzone Centralne Biuro Badań i Konstrukcji Przemysłu Motoryzacyjnego nr 5 (CBBK-5) w Łodzi. De facto na deski kreślarskie wzięto ocalałą dokumentację PZInż. 713 i dostosowano ją do możliwości produkcyjnych powojennego przemysłu. Pierwsze rysunki konstrukcyjne już jesienią tego roku przekazane zostały do Zakładu Doświadczalnego w Ursusie. Opracowanie jednostki napędowej powierzone zostało Zakładom Doświadczalnym Przemysłu Motoryzacyjnego w Ursusie.
Kabina PZInż. 713 została zmodyfikowana (uproszczona) w SHL Kielce. Zespół konstruktorów, opracowujący nowy pojazd, złożony był w większości z byłych pracowników Biura Studiów PZInż., którzy w latach 30. uczestniczyli w pracach nad nową serią samochodów ciężarowych. Autorem ogólnej koncepcji był Mieczysław Dębicki (? fot.). To on zaprojektował ramę i zawieszenie, natomiast elementami przeniesienia napędu zajmował się zespół Jerzego Wernera , silnikiem – Jana Wernera (? fot), a kabinę i skrzynię ładunkową opracował znany polski designer Stanisław Panczakiewicz. .
Dalszy rozwój doprowadził do powstania pierwszych trzech prototypowych egzemplarzy pod kierownictwem inż. Aleksander Rummla , których próby prowadzono od czerwca 1948 roku.
19 czerwca 1948 zaprezentowano w Warszawie prototyp. Samochód miał nowoczesną kabinę wagonową, a od późniejszych modeli seryjnych różnił się reflektorami nie wpuszczonymi w przednią ścianę. Podobne rozwiązanie miał PZInż. 713.
Zdecydowano wdrożyć go do produkcji w dawnych Zakładach Starachowickich.. Samochód otrzymał nazwę Star 20. Dokumentację techniczną pojazdu opracowaną w Łodzi przekazano do Biura Technicznego starachowickich zakładów do końca 1947 roku.
15 grudnia 1948 pierwsze pięć egzemplarzy produkcyjnych tego modelu zaprezentowane zostało w czasie kongresu zjednoczeniowego PPS i PPR. Obecni byli przywódcy partyjni
Józef Cyrankiewicz Marian Spychalski
Bolesław Bierut
Aleksander Zawadzki
oraz wielu, wielu innych.
W 1948 rozpoczęto seryjne wytwarzanie tego modelu, która w pierwszym roku produkcji wyniosła 10 sztuk (według innych źródeł 20 szt.) i stopniowo rosła osiągając w 1949 roku poziom 245 szt., w 1950 – 782 szt., 1951 – 2568 szt., 1952 – 4253 szt., 1953 – 6968 szt., 1954 – 7579 szt., 1955 – 7543 szt., 1956 – 7700 szt., 1957 – 5978 szt.
Ogólęm modelu Star 20 ( w tym podwozia pod zabudowę ) wyprodukowano nieco ponad 50000 szt.
W trakcie produkcji samochód był systematycznie modernizowany. Zastosowano min. włoską przekładnię kierowniczą FIAT - MAMMANO. W 1962 roku oprócz standardowej kabiny N20 produkowanej przez SHL Kielce, zaczęto stosować tańszą, uproszczoną kabinę N23
Podstawową wersją była ciężarówka skrzyniowa. W 1949 roku przystąpiono do prac nad pierwszą odmianą samochodu Star 20, którą był ciągnik Star C60. Model ten w 1950 roku miał swoją premierę na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Do produkcji seryjnej ta wersja nadwoziowa skierowana została w 1952 roku. Model C60 powstał na skróconym podwoziu odmiany skrzyniowej, w stosunku do której zmniejszono o 50 cm rozstaw osi. Star C60 przewidziany był do pracy z jednoosiową naczepą typu D60 produkowaną przez ówczesną fabrykę SANOWAG, z drewnianą skrzynią, o długości 6000 cm i ładowności 5500 kg.
W 1953 roku rozpoczęto produkcję na bazie podwozia ciągnika siodłowego Star C60, tylno zsypowego samochodu samowyładowczego Star W14. Produkcja tego modelu odbywała się przy udziale Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Oławie k. Wrocławia. , Były one producentem skrzyni wyładowczej oraz hydraulicznego mechanizmu zsypowego.
Na podwoziu modelu Star 20 i jego pochodnych montowano różne wersje zabudów jak np. nadwozia furgonowe przystosowane do przewozu 25 osób typu N-424, znane potocznie pod nazwą STONKA, tu z kabiną Star 21
produkowane od 1954 roku przez ówczesne ZBNS w Jelczu, oraz jego odmianę przystosowaną do przewozu ładunków o oznaczeniu N-103 Furgon. Kolejnym rodzajem zabudowy był montowany od 1953 roku dźwig samochodowy HP-3, wykorzystywany w branży budowlanej, produkowany w Bielskich Zakładach Urządzeń Technicznych w Bielsku-Białej w oparciu o dokumentację niemieckiej firmy Bleichert. Żuraw miał napęd elektryczny i udźwig do 3 ton.
Od 1952 roku powstawały nadwozia pożarnicze typu N71 (Star 20-GM8) oraz N72 (Star 20-GA16).
Elementy jezdne, napędowe oraz zmodyfikowane podwozie ciężarówki Star 20 posłużyły do budowy prototypowych polskich autobusów Star N50, N51 oraz ich produkcyjnej odmiany o oznaczeniu N52.https://meskibigos.blogspot.com/2021/08/auto-story-star-n-505152.html
W 1955 roku zaprezentowano prototypowy autobus Jot 55, w którym również zastosowano szereg rozwiązań technicznych ze Stara 20.
Star 20 był tęż bazą budowy pierwszej generacji autobusów Bałtyk.Pomimo wielu wad samochód Star 20 był dużym sukcesem konstrukcyjnym, a ogólna ocena stawiała go w czołówce średnich samochodów ciężarowych przełomu lat czterdziestych. Star 20 był pierwszą całkowicie polską ciężarówką i pierwszym polskim samochodem po wojnie.
Jego następcą został Star 21
We wrześniu 1950 roku sześć Starów 20 zwyciężyło zespołowo w organizowanym w Polsce Międzynarodowym Rajdzie Techniczno-Doświadczalnym Samochodów Ciężarowych, przeciwko węgierskim ciężarówkom Csepel G i Csepel 350D oraz czechosłowackim Praga RN i Skoda 706 RM (rajd ten został zorganizowany w ówczesnych warunkach politycznych jako substytut sportu samochodowego, a wśród załóg byli: Witold Rychter Karol Pionnier, i Marian Ripper.
BIBLIOGRAFA
https://pl.wikipedia.org/wiki/Star_20
https://samochody-specjalne.pl/2021/05/02/historia-rodzina-strazackich-starow-od-prototypu-n71/
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz