#381 - AVIA S430

 
 AVIA S430

 Mniej więcej rok temu opublikowałem na błamach Męskiego Bigosu felieton o prototypie terenowej ciężarówki dla czechosłowackiej armii. Samochód nosił miano BAZ DEVIN. https://meskibigos.blogspot.com/2021/10/auto-story-baz-devin.html Była to konstrukcja ciekawa, jednak częściowo wykorzystująca elementy mocno już leciwej PRAGI V3S i jak się można było spodziewać nie została zaakceptowana przez wojskowych decydentów. Mimo to znalazła swoje zaszczytne miejsce w gronie innych czechosłowackich dokonań na niwie konstruowania pojazdów mechanicznych a ocalałe prototypy cieszą oczy odwiedzających muzea i kolekcje oldtimerów. 

 

 Firma została założona 19 czerwca 1919 roku przez inżynierów Pavla Beneša i Miroslava Hajna  

jako firma remontowo-produkcyjna branży lotniczej  pod nazwą Avia. Warsztat naprawy i produkcji samolotów, wywodził się od Klubu Lotniczego, którego obaj założyciele byli członkami. 

Po początkowej pracy z ośmioma pracownikami w wynajętym lokalu na Wysoczanach, latem 1921 roku do firmy dołączyli bracia Karel Bondyi Miloš Bondy.

 

Miloš Bondy założył firmę Miloš Bondy i ska. Fabryka produkowała samoloty. W 1924 r. już jako Avia - Miloš Bondy sp.z.oo, Fabryka samolotów.

Później (1925) fabryka przeniosła się do Holešovic. Szybko rozwijająca się firma zatrudniająca 350 pracowników, sprzedała się Grupie Škoda jesienią 1926 roku (przeniesienie nastąpiło w latach 1926-1928). Należąc do koncernu Škoda zachowała daleko posuniętą autonomię. 

Rozpoczęto budowę nowej fabryki własnej  firmy Avia, spółki akcyjnej przemysłu lotniczego Čakovice (1928) w Letňanach, dokąd została ostatecznie przeniesiona w 1931 roku. 

W tym samym okresie sama Škoda przeniosła produkcję własnych samolotów z Pilzna i Mladej Boleslav do Pragi. Podczas II wojny światowej Grupa Škoda została sztucznie podzielona przez Niemców, i​a Avia stała się niezależną firmą w ramach trustu Czechosłowackiej Fabryki Samochodów i Samolotów.

Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.   

buycoffee.to/meskibigos

 

 W okresie rządów komunistycznych w Czechosłowacji firma była różnie nazywana, w maju 1949 przemianowano ją na Fabrykę Samochodów, n.p., zakład 2 Avia ewent. Avia n.p., Závody Jiřího Dimitrova  później nazwa Avia została całkowicie pominięta przez stosunkowo długi czas, oficjalna nazwa brzmiała tylko Závody Jiřího Dimitrova, národní podnik (n.p. ZJD).

Stąd wzięła się nazwa gazety zakładowej, tygodnika Dimitrovec (tylko w okresie reformy 1968 r. Avia-noviny). 

W 1961 roku Avia połączyła się z fabryką samochodów Praga (wtedy nazywaną Zakładami Samochodowymi Klementa Gottwalda) i w ten sposób powstała Zakłady Samochodowe Letňany z zakładami w Brnie – Horní Heršpice, Ivančice i Żylina na Słowacji.

Później z nich powstało Przedsiębiorstwo Przemysłowe Avia Letňany. Po 1989 roku firma nosi nazwę Avia Letňany.

W1989 roku francuski państwowy producent samochodów Renault wystąpił z propozycją unowocześnienia fabryki poprzez  sprowadzenie nowego sprzętu produkcyjnego, wprowadzenie do produkcji nowych modeli oraz możliwość spłaty kredytu gotowymi produktami. 

 Na początku 1992 roku Avia nawiązała kontakty i podjęła negocjacje z firmą Mercedes-Benz.  Podpisano deklarację współpracy przy produkcji pojazdów użytkowych. Podobne umowy zawarł Mercedes także z LIAZ-em. Negocjował ją również z Tatrą. Warunkiem podjęcia współpracy było jednak wprowadzenie przez państwo 40-procentowego cła na import pojazdów użytkowych, zwolnienia od cła dostaw dla Mercedes-Benz oraz wakacji podatkowych na dziesięć lat. To było nie do przyjęcia. Avia została sprywatyzowana przez czeskie podmioty.

 Rząd Czech dalej szukał inwestora zagranicznego. W 1995 roku Avia została kupiona przez południowokoreańską firmę Daewoo i przemianowana na Daewoo Avia. A po bankructwie Daewoo właścicielem została firma Avia Ashok Leyland Motors. 

 

W 2006 roku indyjski producent samochodów Ashok Leyland został właścicielem i został przemianowany na Avia Ashok Leyland Motors. 

Avia niestety nie przynosiła zysku i indyjski właściciel podjął w 2013 r. decyzję o całkowitym przeniesieniu produkcji do Indii i sprzedaży wszystkich aktywów produkcyjnych w Czechach.

W kwietniu 2016 roku nieprodukująca już Avia została odkupiona przez czeską grupę przemysłową Czechoslovak Group należącą do Jaroslava Strnada od indyjskich właścicieli marki AVIA, w tym zakładu produkcyjnego w Pradze Letňany.

 

Produkcji Avii nie podjęto w Letňanach, lecz w strefie przemysłowej w Přelouč, w zakładach Grupy czeskosłowackiej. Przeprowadzka rozpoczęła się tutaj wiosną 2017 roku, w tym czasie Avia zatrudniała około stu pracowników. Avia używa tradycyjnego logo Avia, czyli logo używanego przed wejściem indyjskiej firmy Ashok Leyland. 

 

Firma rozpoczęła produkcję nowej linii modelowej Avia D Initia we wrześniu 2017 r. Średni samochód ciężarowy spełnia normę emisji spalin Euro 6 i posiada czterocylindrowe silniki Cummins ISB 4,5l (150, 180 i 210 KM). W 2018 roku wyprodukowała 70 samochodów. W 2020 roku firma ogłosiła zakończenie produkcji modelu D-Initia oraz planowanej wersji elektrycznej, deklarując, że skupi się wyłącznie na dystrybucji części zamiennych i serwisie pojazdów. 

 

To tyle o historii Avii. Porozmawiajmy o prototypowym modelu S430. 

 

 

 

Jak już wspomniałem Avia S430, znana również jako Praga S430 powstała głównie na zamówienie armii.  

Przestarzała już Praga V3T mimo ciągłych modernizacji coraz bardziej odstawała od nowoczesnych samochodów terenowych oferowanych przez innych producentów. Rząd Czechosłowacji tradycyjnie (mądrze) pragnął wyposażyć swoją armię w pojazdy rodzimej produkcji. Zbliżony konstrukcyjnie BAZ Devin również nie spełniał oczekiwań. I tu prace nad nowym autem podjęła Avia. Postanowiono do maksimum wykorzystać dorobek czechosłowackich konstruktorów oraz dostępne komponenty produkowane przez Avię, Pragę, BAZ-a, LIAZ-a, Skodę i Tatrę a także Zetora. Bardzo dokładnie przyjrzano się wiodącym rozwiązaniom zagranicznym w tym niemieckiej IFA L60, polskiemu STAR-owi 266 oraz MAN-owi i Mercedesowi.

 

Zbudowano pojazd o niezłych walorach terenowych i przyzwoitej ładowności. Niestety ilość komponentów pochodzących od zewnętrznych producentów, często posiadających już bądź właśnie opracowujących własne, podobne projekty dyskwalifikowała ten samochód. Tatra np nie była w ogóle zainteresowana taką współpracą. Podobnie było z LIAZ-em pracującym wtedy nad uruchomieniem produkcji nowej rodziny ciężarówek serii 100.

 

Nie znaleziono również ewentualnego partnera zagranicznego skłonnego uczestniczyć w produkcji S430. Zarówno STAR jak i IFA chętnie sprzedałyby Czechosłowakom własne samochody a nie wchodziły w kooperację z nimi. 

Nie pomogło nawet proponowane rozbudowanie rodziny S430 o samochody cywilne jak Praga N530, N540

  

 

  

 Użyteczna militarnie Praga V3S pozostała jeszcze w produkcji, mimo kilku deklaracji jej zakończenia, aż do lat 90. - już wtedy w zmodernizowanej wersji z nowymi silnikami i skrzyniami biegów. 

Próby zastąpienia go modelem Avia S430 (lub Praga S 430) zakończyły się niepowodzeniem z powodu nieusuwalnych wad prototypu i niechęci do współpracy podwykonawców. 

 

 

Po pracach konstrukcyjnych pozostały prototypy. Jedne stoją w muzeach, czasem w prywatnych kolekcjach. Czasami też pojawiają się też na zlotach miłośnikó youngtimerów czy off roadu.

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

 

  

 

JEŚLI POSZUKUJECIE INFORMACJI O KONKRETNYM MODELU SAMOCHODU ZAPRASZAM DO BIBLIOTEKI MĘSKIEGO BIGOSU. SĄ TAM LINKI DO WSZYSTKICH OPUBLIKOWANYCH FELIETONÓW A TAKŻE INFO O PLANOWANYCH W NAJBLIŻSZEJ PRZYSZŁOŚCI. JEŚLI NIE ZNALEŹLIŚCIE INTERESUJĄCEGO WAS MODELU TO PROSZĘ NAPISZCIE DO MNIE A JA POSTARAM SIĘ SPEŁNIĆ WASZE ŻYCZENIE. W BIBLIOTECE ZNAJDZIECIE TEŻ LINKI O TEMATYCE INNEJ NIŻ MOTORYZACJA. ZDROWIE, PODRÓŻE, DOBRA KUCHNIA TO TYLKO KILKA Z NICH. ZAPRASZAM

https://meskibigos.blogspot.com/2022/05/biblioteka-meskiego-bigosu.html 

 

 

 Jęśli podobał się Wam ten felieton to zapraszam Was obserwacji Męskiego Bigosu, śledzenia go na Instagramie, Twitterze, Facebooku.  Będzie mi bardzo miło gościć Was w gronie znajomych i obserwujących. Proszę też o udostępnianie moich felietonów swoim znajomym i przyjaciołom.

 l