Około pół roku temu pisałem o czechosłowackiej ciężarówce terenowej z napędem 6X6 Praga V3S. https://meskibigos.blogspot.com/2021/07/auto-story-praga-v3s-niepokonana.html. Pod tym adresem znajdziecie historię tego modelu Pragi.
Produkowana przez wiele lat V3S do dzisiaj spotykana jest w wielu krajach świata a legenda o jej niezniszczalności krąży pośród kierowców mimo 31 lat jakie upłynęły od zakończenia jej produkcji. Dekretem rządu Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej nr 228 z 1982 r. nakazano przeniesienie produkcji samochodów V3S do Bratysławskich Zakładów Samochodowych. Produkcja V3S w BAZ rozpoczęła się w pierwszej połowie lat 80., zaczynając od współpracy przy produkcji komponentów. Od 1986 r. montowali tu całe samochody, kompletną produkcję rozpoczęto dopiero w drugiej połowie 1989 r. Produkcja seryjna samochodów V3S zakończyła się w 1990 r. Trzydzieści siedem lat produkcji to wyprodukowanie około 130 000 samochodów.
Praga V3S była więc najdłużej produkowaną czechosłowacką ciężarówką. W celu modernizacji wiekowej już V3S podejmowano w BAZ próby adaptacji do niej podzespołów z produkowanej na francuskiej licencji SAVIEM ciężarówki AVIA A15 i A30. Produkowano te samochody w krótkich seriach głównie dla zaspokojenia specjalistycznych potrzeb gospodarki narodowej.
Musimy jednak pamiętać o tym że głównym odbiorcą V3S była armia czechosłowacka. Corocznie pochłaniała większą część produkcji zakładów w Bratysławie. Ona również od pewnego czasu naciskała władze państwowe oraz producentów samochodów żądaniami nowych ale też dużo nowocześniejszych pojazdów. V3S niestety zestarzała się trochę. Armia Czechosłowacji w ramach tzw, Układu Warszawskiego, charakteryzowała się zaspokajaniem własnych potrzeb w oparciu o rodzimy przemysł. Dotyczyło to dosłownie wszystkiego od broni po samochody inne materiały potrzebne w wojsku. Bardzo niechętnie kupowano cokolwiek w ZSRR. Jeśli można było to kooperowano z Polską, Bułgarią czy Węgrami. We współpracy z Polską produkowano transportery opancerzone SKOT. W ZSRR kupowano co najwyżej licencje które szybko przerabiano i udoskonalano.
Na początku lat 80. przestarzałe pojazdy Praga V3S dały początek budowie nowej średniej wielkości ciężarówki. Jednym z wymogów rozwoju auta stało się wykorzystanie istniejącej bazy produkcyjnej oraz połączenie, w tym z wykorzystaniem podzespołów, z pojazdem Praga V3S.
Pierwsze studium powstało 12 listopada 1981 r. w praskiej Avia i otrzymało oznaczenie STNA (średnia ciężarówka terenowa) 6×6. Na polecenie rządu ostatecznym realizatorem zadania stała się Bratysławska Fabryka Samochodowa (BAZ), która przejęła pierwotny projekt samochodu. W 1983 roku zespół badawczy przedstawił pomysł i studium dla STA (średni samochód terenowy) 6×6 w wersji wojskowej oraz SNA (średni samochód ciężarowy) 6×6, 6×4 i 4×2 do użytku cywilnego.
Podstawą zaprojektowanej ciężarówki była prostokątna rama ze stałymi osiami. Jako jednostkę napędową użyli zmodyfikowanego silnika ciągnika Zetor. Pojazd posiadał stały napęd obu tylnych osi z możliwością podłączenia napędu przedniej osi. Nadwozie składało się z całkowicie metalowej dwudrzwiowej kabiny i platformy lubfurgonu z płaską platformą. Pierwsze dwa prototypy STA 6 × 6 zostały ukończone 28 grudnia 1984 r.
W 1989 r. zakończono rozwój samochodu Děvín w wersjach STA i SNA (6 × 6 i 4 × 4), a pojazdy były gotowe do produkcja seryjna. W sumie powstało 15 prototypów w różnych projektach. W czerwcu tego samego roku prezydium rządu zdecydowało o przesunięciu rozpoczęcia seryjnej produkcji samochodu do czasu, gdy rząd Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej zadecyduje o ostatecznym programie produkcji BAZ Bratysława. 
Zmiany polityczne pod koniec 1989 roku i podział Republiki Czechosłowackiej w styczniu 1993 roku oznaczały definitywny koniec projektu. BAZ nie dysponował środkami niezbędnymi do wyposażenia linii produkcyjnych i nie miał gwarancji sprzedaży pojazdów. To również zakończyło wszelkie nadzieje na seryjną produkcję samochodów Děvín. Prototyp o numerze seryjnym 000002 został zakupiony przez VHÚ do kolekcji muzealnej w 1992 roku .
Wykorzystano też niektóre rozwiązania z prototypowej ciężarówki AVIA S430 z lat 1968 - 71. (będzie oddzielny post)
Na
zdjęciach prezentujemy czwarty prototyp STA w postaci kontenerowca (NK)
ze zbiorów Muzeum Historii Wojskowości w Pieszczanach, na którym
testowano silnik i skrzynię biegów. Ciekawostką jest to, że nie jest i nie był wyposażony w hamulce.
Dane techniczne konstrukcji STA VV 6×6 (średnia ciężarówka wojskowa platforma)
Długość całkowita: 7590 mm
Szerokość: 2500 mm
Wysokość: 3100 mm
Miernik: -przód: 2058 mm -tył: 2040 mm
Rozstaw osi: 3850 + 1300 mm
Wysokość w świetle: 380 mm
Silnik: doładowany, sześciocylindrowy, rzędowy, chłodzony cieczą, wysokoprężny z bezpośrednim wtryskiem paliwa wywodzący się z silników serii ciągników Zetor UŘ IV (dla wojskowej konstrukcji wielopaliwowej) -objętość: 7 298 cm³ -moc: 121 kW
Skrzynia biegów: mechaniczna, czterobiegowa + wsteczna, z możliwością elektropneumatycznego przełączania dwóch stopni stałego załączenia
Dodatkowa skrzynia biegów: dwubiegowa z przekładnią elektropneumatyczną i wyjściem do napędu wyciągarki lub pompy
Całkowita waga to 11 000 kg,
Prześwit to 380 mm
Głębokość brodzenia 1500 mm.
Maks. prędkość: 90 km/h
Projekt średniego pojazdu terenowego na Słowacji został częściowo zrealizowany staraniem inż. Pavel Paliatka w dawnych zakładach Tatr w Bánovcach nad Bebravou, gdzie obecna firma Tanax Trucks dostarcza Siłom Zbrojnym Republiki Słowackiej samochód Aktis, który został wprowadzony do jej arsenału w październiku 2000 roku
TANAX AKTIS
BIBLIOGRAFIA
http://www.vhu.cz/exhibit/prototyp-stredniho-terenniho-automobilu-sta-vv-6x6-devin/
https://www.flickr.com/photos/skitmeister/8541922658/in/photostream/
Szanowni czytelnicy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz