ZiS-5 (ЗИС-5) – 3-tonowy wielozadaniowy samochód ciężarowy produkowany w latach 1933-1958 przez zakłady ZIS, ULZIS i UralZIS 
Pojazd był głęboką modernizacją amerykańskiej ciężarówki AUTOCAR CA. Obok ciężarówki GAZ AA i GAZ AAA był to podstawowy samochód ciężarowy własnej produkcji, używany przez Armię Czerwoną podczas II WŚ do czasu podpisania ustawy LEND LEASE ACT i rozpoczęcia w jej ramach w latach 1942-1944 dostaw sprzętu wojskowego ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
W związku z problemami z dostępnością materiałów do produkcji
samochodów ZiS-5, które pojawiły się wkrótce po rozpoczęciu wojny, w
1942 roku znacznie uproszczono konstrukcję pojazdu, m.in. zastępując
dotychczas metalową kabinę, kabiną wykonaną z drewna. Zmodyfikowane
samochody otrzymały oznaczenie ZiS-5W.
Na bazie ZiS-5 zbudowano wiele odmian i wariantów, m.in. ciężarówkę trzyosiową ZIS-6, półgąsienicową ZIS-42, autobusy ZIS-8 i ZIS-16. Produkowano także wersję zasilaną gazem generatorowym ZiS-21.
HISTORIA
ZIS-5 był rozwinięciem 2,5-tonowej ciężarówki AMO-3 (1931-1933)
– czyli zmodernizowanej wersji modelu AMO-2 (1930-1931).
W rzeczywistości AMO-2 była to ciężarówka Autocar Dispatch SA 
W przeciwieństwie do AMO-2, wszystkie części AMO-3 i ZIS-5 zostały wyprodukowane w Związku Radzieckim.
Pierwsza partia 10 ciężarówek ZIS-5 została zmontowana w czerwcu 1933 roku. Od 1934 roku rozpoczęto masową produkcję ciężarówki a dzienna produkcja wynosiła 65 samochodów. Na podstawie ZIS-5 opracowano 25 wersji, z których 19 wprowadzono do produkcji. Biorąc pod uwagę modele AMO-2, AMO-3, ZIS-50, UralZIS-5M i UralZIS-355, które poprzedzały i następowały po ZIS-5 i ZIS-5V, produkcja tej ciężarówki trwała od 1930 do 1958 roku, a biorąc pod uwagę głęboko zmodernizowany model UralZIS-355M (z kabiną i usterzeniem w stylu GAZ-51) - do 1965 r.
Cechy konstrukcyjne 
W stosunku do poprzednika zastosowano silnik dolnozaworowy Hercules - zmodernizowany o pojemności skokowej 5550 cm³ moc 73 KM przy 2300 obr./min. Zmieniono chłodnicę, gaźnik i filtr powietrza, a także skrzynię biegów i konstrukcję wału napędowego; wzmocniono ramę i oś, zwiększony prześwit pod obudową tylnej osi; hydrauliczny napęd hamulców przednich kół został zastąpiony mechanicznym (tylny napęd jest mechaniczny, jak w AMO-3). Przedni zderzak montowany był tylko w wersjach eksportowych i podwoziu autobusu. W przeciwieństwie do AMO-3, ZIS-5 miał kokpit bez płóciennej ściany bocznej.
W 1942 roku ZIS-5V został wyposażony w lżejszą o 124 kg kabinę wykonaną ze sklejki i drewna, błotniki wykonano prostą metodą gięcia ze zwykłej blachy zamiast tłoczenia. W modelu wojennym hamulce pozostawiono tylko na tylnych kołach, boczną platformę z jedną tylną klapą i pojedynczym reflektorem (po lewej). Pod koniec wojny sprzęt został częściowo uzupełniany w brakujące elementy - pojawił się drugi reflektor i składane ściany boczne. 
W latach 1946-1948. wyprodukowano model przejściowy (do ZIS-150) ZIS-50, wyposażony w silnik ZIS-120 (wzmocniony do 80 KM) o eksploatacyjnym zużyciu paliwa 30 l/100 km, wobec 34 l/100 km dla ZIS -5.
W 1934 partia 100 sztuk. ZIS-5 został sprzedany Turcji. Według magazynu „Za Rulem” ZIS-5 był pierwszym eksportowanym samochodem produkcji radzieckiej. Eksportowy ZIS-5 różnił się od modelu seryjnego niklowaną chłodnicą i zderzakiem wykonanym z dwóch stalowych, niklowanych pasków. Później ZIS-14 był również eksportowany z rozszerzonym rozstawem osi i tymi samymi funkcjami konfiguracyjnymi, co ZIS-5, a także autobus ZIS-8.
W latach 30. ciężarówki i autobusy ZIS były eksportowane do Afganistanu, Iraku, Iranu, Hiszpanii, Chin, Łotwy, Litwy, Mongolii, Rumunii, Turcji i Estonii. Dość duży park samochodów ZIS powstał w Finlandii po wojnie radziecko-fińskiej oraz na terenach ZSRR okupowanych przez Niemcy w latach 1941-1944.
W latach powojennych produkcja tej ciężarówki została przeniesiona do Ural Automobile Plant w mieście Miass, gdzie UralZIS-5 był produkowany do 1955, od 1956 do 1958 lekko zmodyfikowany UralZIS-355, od 1958 do 1965 głęboko zmodernizowany UralZIS-355M.
Szanowni czytelnicy.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz