Około trzy lata temu zobaczyłem ten piękny samochód. Potem zacząłem poszukiwać informacji o nim. Trochę znalazłem ale to wszystko było mało. Do momentu natrafienia na artykuł o Ivanie Paderinie i jego aucie. Artykuł zainspirował mnie na tyle że postanowiłem napisać ten felieton. Wiem że zbyt dużo informacji tu nie znajdziecie. Mam nadzieję że jeśli uda mi się nawiązać osobisty kontakt z Ivanem Paderinem będę mógł ten tekst uzupełnić o nowe informacje.

"Obecnie, dostępna wersja mojego felietonu, powstała po konsultacjach z Ivanem Paderinem. Wszystkie współczesne fotografie, zamieściłem za jego zgodą. Zdjęcia z procesu odbudowy są unikatowe i stanowią własność Ivana Paderina"

Aktualizacja 14.08.2023

W ZSRR, w Rosji, w Kazachstanie i innych dawnych republikach związkowych, spośród wielkiej ilości marek samochodów to właśnie marka "GAZ" była uważana za najbardziej prestiżową w czasach sowieckich. Do dziś to Wołga jest główną marką tego kraju. Teraz, praktycznie już zniknęły z ulic.

Fabryka w Niżnym Nowgorodzie czyli dawnym Gorki zakończyła produkcję samochodów osobowych skupiając się na ciężarówkach i samochodach dostawczych. Ale wystarczy, by na ulicę, ktoś wyjechał pięknie odrestaurowaną M-21 Wołgą. Wtedy widać promienne uśmiechy innych kierowców jak i przechodniów. Wtedy właśnie można zrozumieć jaką piękną legendę niosą ze sobą te samochody. I jak to napisał Ivan Paderin, kolekcjoner, restaurator i wielki miłośnik GAZ-a, widać jak miasto zdejmuje kapelusz przed historią.

Ivan Paderin jest właścicielem jedynego ocalałego egzemplarza samochodu GAZ M-20 POBIEDA SPORT.

W latach 50-tych w zakładach GAZ opracowano wiele różnych prototypowych modeli. Nie wszystkie one przystawały ideologicznie do robotniczo chłopskiego charakteru państwa. Coupe czy roadster w państwie socjalistycznym to była czysta fanaberia. Czasami jednak się udawało. A to pod pozorem sportu albo eksportu w celu pozyskania twardej waluty. W tym przypadku piękny roadster miał uczestniczyć w licznych paradach których całkiem sporo było w kalendarzu świąt komunistycznego państwa.

GAZ TORPEDO

GAZ M-20 POBIEDA COUPE

W latach 1950-1956 dział eksperymentalny Fabryki Samochodów Gorkiego zbudował 4 samochody Pobieda ze specjalnymi nadwoziami. Zostały stworzone z myślą o wyścigach samochodowych, które od 1949 roku zyskują na popularności w ZSRR. Wyścigi odbywały się na mińskiej autostradzie na trasie o długości prawie 1,5 tys. km – z Moskwy do Mińska i z powrotem.

Maksymalne prędkości nawet wtedy sięgały 170 km na godzinę.

Wyścigi były dość ekstremalne, zwłaszcza że pierwsze odbyły się zimą i bez blokowania ruchu.

Rok wcześniej rząd całkowicie zabronił używania zagranicznych pojazdów w zawodach. Spowodowało to że przez pierwsze 5-7 lat nastąpił naprawdę skok jakościowy, stworzenie dużej liczby interesujących samochodów sportowych na podstawie serialu „POBIEDA”, „Moskwa”

, czy „ZIS”.

Jeżeli podobają się Wam moje felietony i czekacie na następne to zawsze możecie postawić mi kawę.

buycoffee.to/meskibigos

W swojej książce-encyklopedii o klasycznych samochodach GAZ, produkowanych od 1932 do 1982 roku, Paderin opowiedział o prawie 500 modelach. Informacje o ponad stu unikalnych samochodach zostały opublikowane po raz pierwszy.

Jednym z takich odkryć był sportowa „POBIEDA” z otwartym nadwoziem bez drzwi, na której w 1956 roku zawodnicy fabrycznego zespołu „Torpedo-GAZ” Wiaczesław Mosołow i Aleksander Efremychew zdobyli drugie miejsce w mistrzostwach ZSRR.

Ivan Paderin opisuje Wiaczesława Mosolowa lidera zespołu wyścigowego Torpedo-GAZ, podobnie jak, jego rywali, Fedora Czerenkowa ze Spartaka czy Valeryja Kharlamova z CSKA.

W 1956 roku Mosołow zaczął budować własny samochód sportowy na bazie Pobiedy, a w latach 60. został liderem narodowej drużyny rajdowej ZSRR. W 2016 mijało 60 lat od jego powstania. Był to jeden z motywów odtworzenia samochodu wyścigowego Mosolowa.

W strukturze tej POBIEDY nie było nic skomplikowanego. Odtworzenie roadstera zajęło niecałe 5 miesięcy, a w lipcu 2015 samochód był gotowy.

W sierpniu stał już w GUM na wystawie Parady Zwycięstwa.

Latem, prawie co tydzień, Ivan jeździ swoim zabytkowym samochodem po ulicach Moskwy. W ciągu ostatniego roku sportowa Pobieda odwiedziła też Mińsk, Niżny Nowogród i Krym. Kiedy Pobeda Sport startuje z Placu Czerwonego, to wzbudza aplauz tłumów publiczności – mówi Paderin. Samochód cieszy się dużym zainteresowaniem również na ulicach. „Ludzie dookoła cały czas robią zdjęcia, uśmiechają się, witają, machają rękami, kierowcy zawsze pozwalają im jechać przed siebie” – dzieli się wrażeniami z wyjazdów do Pobeda Sport, który zużywa 10 litrów benzyny na 100 km miasta trasy i dwa trzy razy więcej na torze wyścigowym. „Tylko w locie żyją samoloty” – wyjaśnia Iwan o nieustannym udziale swojego „POBIEDY” w wyścigach klasycznych samochodów.

Nie ujawnił budżetu na odtworzenie tego auta, ale mówi, że projekt okazał się „niezbyt drogi”.

Ivan Paderin tak tłumaczy swoją pasję do zabytkowych samochodów: "Po wielu latach w dziennikarstwie motoryzacyjnym nowe modele samochodów jako obiekty badań przestały mnie interesować. Stare zawsze lubiłem, mają charakter i indywidualność. Dzieciństwo spędziłem w GAZ-21” Wołga „- samochód, którym zabrano mnie ze szpitala, i przez pierwsze 25 lat był to mój jedyny samochód”, mówi Ivan Paderin.

Od samochodów zabytkowych po projekty retro Ivan Paderin zorganizował projekt Gorky classic w 2010 roku. Modele GAZ, ich kolekcjonowanie, wyszukiwanie i odbudowa stało się w Rosji zjawiskiem kulturowym. Modele: „POBIEDA”, „Wołga”, „Czajka”, wojskowe pojazdy terenowe, ich historia i dziedzictwo które niosą ze sobą są bliskie tysiącom Rosjan i nie tylko. Od kilku lat Ivan Paderin organizuje imprezy dla fanów klasycznych samochodów GAZ w Niżnym Nowogrodzie, a od 2014 r. - zlot historycznych radzieckich modeli w Moskwie „GUM Auto Rally Gorkyclassic”. W 2016 roku wzięło w nim udział ponad 130 załóg.

Jak mówi Ivan Paderin: " Nie interesuje mnie szczególnie Ferrari czy Porsche. Aby być autorytatywnym ekspertem w tych markach, trzeba każdego ranka wstawać w Maranello lub na Nurburgringu i na słuch określić, który samochód i na jakich oponach jeździ po torze, Ivan Paderin tłumaczy swoje uzależnienie od historii rodzimych marek. Nowe projekty Paderin nie spieszy się z rozmowami o planach Gorkyclassic, odkładając rozmowę na bok. „Istniał taki samochód, GAZ-AAAA, eksperymentalny quasi-terenowy pojazd, który przejechał pustynię Karakum w 1936 roku. Wtedy był to akt heroizmu, ponieważ nikt nawet nie wyobrażał sobie, jak samochód i silnik zachowują się na piasku przy pięćdziesięciostopniowym upale. A może, przez niezrozumienie wszystkich niebezpieczeństw, testerom udało się dokonać niemożliwego – przebyć pustynię. Pomyślcie, że jest to dla nas wyzwanie – odtworzyć kolejny wyjątkowy samochód, trzyosiowy i pojechać z nim do Azji Centralnej.”

SERDECZNE PODZIĘKOWANIA DLA IVANA PADERINA, AUTORA REKONSTRUKCJI GAZ M-20 POBIEDA SPORT ZA UDOSTĘPNIENIE MATERIAŁU IKONOGRAFICZNEGO.

Większość zdjęć opublikowanych w niniejszym felietonie otrzymałem wraz ze zgodą na ich publikację od pana Ivana Paderina. Jest on jednym z moich FB - znajomych.

BIBLIOGRAFIA

https://ria.ru/20160817/1474501013.html?fbclid=IwAR0VZedWRZtWY_If1Cses0kzSch0KnYVcKjn0y7j0GMNphLSNoCVceAt4rU

Ostatnio dotarły do mnie informacje, że na przełomie lat 50-tych i 60-tych XX wieku w FSO w Warszawie, planowano zbudowanie podobnego, sportowego auta na bazie FSO Warszawa 201. Może ktoś widział taki projekt, choćby tylko w formie rysunków. Jeśli to prawda, to może ktoś pokusi się o budowę repliki takiego prototypu. Bazowych Warszaw zachowało się sporo. Części też jeszcze są dostępne. Może warto. Podobnie zresztą, jak w przypadku Warszawy 325 Ghia którą już ktoś, podobno, odtwarza.

Szanowni czytelnicy.

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.