#192 - VELOREX / Szeroki uśmiech na twarzy - Na tváři široký úsměv
Gdy na niego patrzymy na twarzy mimowolnie pojawi się szeroki uśmiech. Uśmiech przez łzy.
I ZNOWU MAMY WOJNĘ. ZNOWU POTRZEBNE BĘDĄ TAKIE POJAZDY JAK VELOREX. WSZYSTKO PRZEZ JEDNEGO MOSKIEWSKIEGO SZALEŃCA.
Velorex to oryginalnie pojazd trójkołowy z rurową ramą pokrytą skórą (jedyny na świecie homologowany pojazd z płóciennym nadwoziem).
Jego projektantami są bracia František (1914 - 1954) i Mojmír Stránští (1924 - 2011).
Velorex był pierwotnie produkowany jako małoseryjna produkcja braci Stránstich, później po nacjonalizacji ich firmę włączono firmy rowerowej Solnice i tam produkowano jako wózek inwalidzki dla osób niepełnosprawnych.
Po zakończeniu produkcji trójkołowych Velorexów (15300 sztuk), produkowano także czterokołowe Velorexy (1380 sztuk), ale nigdy nie osiągnęły one sławy i uznania swoich trójkołowych poprzedników.
Do końca II tysiąclecia wystarczyło posiadanie prawa jazdy (motocykl) grupy A, aby jeździć Velorexem. Obecnie wystarczy posiadanie prawa jazdy grupy A1 (motocykl od 16 lat). Posiadacze prawa jazdy kategorii B również mogą się nim porószać bez ograniczeń. Velorexey można spotkaćw całej Europie, kilka z nich działa w Azji, Ameryce, a nawet w Australii.
Najsłynniejszy z Velorexów zagrał w filmie "Vrchní, prchni!", wyreżyserowanym przez Josefa Abrháma.
Trzecią część serialu "Dobra Voda" w którym gra Velorex wyreżyserował Jiřina Bohdalová.
W cyklu opowiadań Hvězdy nad Syslím Údolím Velorex grał u boku Josefa Dvořáka i Zuzany Bydžovskiej. Zagrał też jedną z głównych ról w polskiej komedii "Piekło niebo" a powoził nim Wiesław Michnikowski.
Velorex pojawił się również w holenderskim filmie Snapshots i pojawił się w brytyjskim programie Top Gear, trójkołowy Velorex pojawił się w filmie Top Runners, a czterokołowy Velorex pojawił się w filmie Long Live the Ghosts.
Każdego roku odbywa się kilka zjazdów Velorex. Pierwszym i jednocześnie największym spotkaniem pod względem liczby uczestników jest spotkanie wiosenne w Boskovicach. Kolejnym licznie uczęszczanym spotkaniem było spotkanie na zamku Lipnice w Lipnicach nad Sazawą.
Pojazd był pierwotnie określany przez braci Stránskich jako OS-KAR (samochód na osi) na 19" kołach. Później nazwa Oskar 16 została zmieniona w upaństwowionej firmie, przemianowana zgodnie z rozmiarem kół 16 pojazd został przemianowany na Velorex typ 16/175 (z silnikiem 175 ccm) a następnie Velorex 16/350 (z silnikiem 350 ccm), pierwsza liczba oznacza wielkość kół, druga pojemność silnika.
Pierwsze egzemplarze Typ. OS-KAR wyposażono w silnik z motocykla Jawa 11 o pojemności 250 cm³ (popularnie zwany Perak).
Kolejne Typ 16/250 wyposażono w silnik z motocykla Jawa 250 typ 353 o pojemności 250 cm³ (popularnie nazywany Kývačka).
Typ 16/350 i czterokołowy 435 wyposażony w silnik Jawa 572 o pojemności 350 cm³ - silnik nieco różni się rodzajem zastosowanego sprzęgła mechanicznego (typ 572-3) lub hydraulicznego (typ 572-4).
W ostatnich latach produkcji zastosowano nieco zmodyfikowany silnik z motocykla Jawa 350 typ 360 (popularnie zwany Panelką).
Typ 16/175 wyposażony w silnik Jawa 505 o pojemności 175 cm³ z rikszy trójkołowej Čezeta.
Oprócz ręcznego rozruchu dźwignią silniki 572 (350 cm³) i 175 mają również możliwość rozruchu za pomocą rozrusznika dynamo.
Obecnie Veloreksy są wspaniałymi Yountimerami z dumą pokazywanymi na zlotach. Jednak pewna część posiadaczy wyposażyła karoserię z laminatu lub blachy zamiast oryginalnej obudowy ze sztucznej skóry. Pojawiły się nawet całkowicie przebudowane wozy. Taki Velorex będzie całkowicie historycznie zdewaluowany, a jego ewentualna renowacja będzie bardzo trudna i kosztowna, jeśli nie niemożliwa, z drugiej strony jego historyczną wartością może być właśnie to, że jest to rekonstrukcja i jako taka jest zwykle unikatowa.
Hoba to rekonstrukcja Velorexa, której autorem jest František Honc z Bakova nad Jizerou. Dlatego nazywana jest również Hoba (HOnc BAkov). Istnieją dwa pojazdy Hoba I
i jeden pojazd Hoba II.
W przeciwieństwie do Velorexa mają korpus z laminatu.
Pierwszy z pojazdów Hoba I powstał około 1975 roku i są konwersją Velorex 16/250, drugi z konwersją Velorex 16/350.
Obecnie pojawia się też wiele mniej lub bardziej profesjonalnych konstrukcji pojazdów dla których wynalazek braci Stránštích stał się inspiracją.
Jeżeli
interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej
firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach.
Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących
ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić
waszą ciekawość.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz