#172 - ZIŁ 157 / Pogromca bezdroży / Убиец на пустинята / Slayer of the wilderness / Zabiják divočiny / Jäger der Wildnis

W 1994 roku z taśmy produkcyjnej Уральский автомоторный завод "AMUR" w Nowouralsku zjechał ostatni ZIŁ 157. Mówi się że ostatni, choć odwiecznym rosyjskim zwyczajem, prawdopodobnie jeszcze przez kilka lat był składany z części zmagazynowanych w całym kraju, przez różne małe warsztaty naprawcze czy też nawet przez kołchozy. Pisałem o tych praktykach w artykule https://meskibigos.blogspot.com/2021/09/auto-story-gaz-21-volga.html dot. Wołgi M-21.

 

Cofnijmy się jednak do roku 1958. Wtedy to taśmy produkcyjnej moskiewskich zakładów ZIŁ zjechał pierwszy ZIŁ 157. Zjechał i tak przez ponad trzydzieści lat zjeżdżał bez większych zmian. Przez te wszystkie lata modernizacji prawie nie było a jeśli już coś zmieniano to było praktycznie niezauważalne.

Zapytacie pewnie dlaczego? Otóż głównym odbiorcą tego pojazdu była Armia Radziecka, armie państw Układu Warszawskiego. Był też szeroko eksportowany w ramach eksportu rewolucji do bardzo wielu krajów świata. Etiopia, Kuba, Angola, Algieria, Wietnam, KRLD, Kambodża, Laos to tylko niektórzy odbiorcy 157-ki. 

W Chinach uruchomiono nawet produkcję pod nazwą JIEFANG CA-30.

 
 

By jednak tradycji stało się zadość poszperajmy trochę w historii tej konstrukcji. 

W trakcie II Wojny Światowej w ramach Lend Lease Act Związek Radziecki ponoszący większość wysiłku wojennego w walce z Niemcami, otrzymywał ogromną pomoc materiałową i sprzętową od Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Część tej pomocy stanowiły samochody ciężarowe. Ówczesne radzieckie ciężarówki były bardzo przestarzałe. Ich konstrukcje pamiętały lata 20-te XXw. Nowoczesne a zarazem proste konstrukcyjnie pojazdy amerykańskie stały się, oprócz zaopatrzenia armii, również bazą do tworzenia własnych konstrukcji.

 

Takim samochodem był amerykański Studebaker US6. Pisałem o nim https://meskibigos.blogspot.com/2021/07/ii-ws-na-koach-studebaker-us6.html. Samochody te były transportowane w całości, drogą morską do Murmańska. Większość jednak przypływała w formie zestawów do montażu, do Iranu. Tam na miejscu radzieccy specjaliści składali je w całość. Następnie ładowano je dobrami przysłanymi z USA i drogą lądową przez Afganistan i góry Pamir wysyłano je do ZSRR. Musiały być dobre skoro pokonywały taki dystans w trudnych warunkach drogowych do tego często były przeładowane. 

Od takich pozytywnych doświadczeń do podjęcia decyzji do stworzenia bezlicencyjnej kopii droga była krótka. Rozebrano pierwowzór na części, przewymiarowano na układ metryczny, poprawiono słabe punkty Studebakera i ogólnie dostosowano konstrukcję do warunków panujących w ZSRR. Złożono to wszystko w całość i otrzymano wyjątkowo niezawodny, prosty samochód ciężarowy z napędem 6X6. Dodatkowo by amerykanie mieli mniej powodów do oskarżania Rosjan o plagiat zastosowano kabinę wzorowaną na amerykańskiej ciężarówce Internation Harvester K7. Auto otrzymało nazwę ZIS 151. Tą samą kabinę wykorzystano też w mniejszym samochodzie ZIS 150.

  

O obu tych samochodach będą oddzielne artykuły więc tu nie będę się o nic rozpisywał. Fakt faktem 151 produkowano do 1958 roku i zrobiono ich 149600 szt. Po dziesięciu latach konstrukcja trochę się zestarzała a poza tym umarł Stalin, fabrykę przemianowano z ZIS na ZIŁ i wprowadzono nowy model ZIŁ 157.

Zmodernizowano zawieszenie samochodu. Zastosowano szersze pojedyncze ogumienie (151 miał z tyłu bliźniaki). Zastosowano mocniejszy silnik 109 KM przy 92 KM w 151. Przekonstruowano skrzynię biegów i skrzynię rozdzielczą. Minimalnie poprawiono "komfort" pracy kierowcy. W 1961 roku obniżono moc do 104 KM. 

 

Mimo wieku lat które upłynęły od zakończenia produkcji ZIŁ 151 ciągle jest używany w wielu armiach świata w tym min. w Wojsku Polskim. Wiele egzemplarzy jest wykorzystywanych w różnych firma. Pracują jako samobieżne koparki i dźwigi oraz pługi wirnikowe do odśnieżania a wiele jest ozdobą kolekcji pojazdów zabytkowych i militarnych. 

ZIŁ 157 stał się też bazą do budowy transportera opancerzonego BTR 152/2 

Wykorzystano go też przy produkcji zmodernizowanej amfibii ZIŁ 485 BAW.

Ciekawostką jest zabudowanie na tym samochodzie karoserii autobusowej PROGRESS-7

  

W zakładach ZIŁ w Moskwie wyprodukowano 797,934 sztuk samochodów. W fabryce AMUR 160000 sztuk. W zakładach UAMZ  w Swierdłowsku około 150 tysięcy. Do tego trzeba doliczyć sporą ilość składaków o których pisałem na początku.

 

 

Szanowni czytelnicy.  

Jeżeli interesuje was szczególnie jakiś model samochodu, historia konkretnej firmy motoryzacyjnej, proszę napiszcie mi o tym w komentarzach. Ja postaram się przeszukać własne zbiory oraz zbiory współpracujących ze mną przyjaciół. Przygotuję wtedy posta w którym spróbuję zaspokoić waszą ciekawość.

 Polecam też inne artykuły na moim blogu:

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-praga-s5t.html

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-zubr-a80.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-tatra-805.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-samochody-z-krainy-roz.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/auto-story-gaz-63-4x4-wiecznie-zywy.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/06/madara-panna-do-ciezkiej-pracy-miss-pro.html 

https://meskibigos.blogspot.com/2021/05/auto-story-horch-h3a-ifa-h3a.html

BIBLIOGRAFIA 

https://40ton.net/120855-2/ 

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%98%D0%9B-157